Το αν θα πρέπει να συμπεριληφθεί μια ρήτρα διαμεσολάβησης σε μια συμφωνία franchise απαιτεί προσεκτική μελέτη. Ενώ, σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαμεσολάβηση προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τη δικαστική επίλυση διαφορών, σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να μην είναι κατάλληλη ή μπορεί να αυξήσει την πολυπλοκότητα, το χρόνο και το κόστος επίλυσης των διαφορών.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι ρήτρες διαμεσολάβησης γενικά δεσμεύουν μόνον τα μέρη της συμφωνίας franchise.
Οι διαφορές franchise συχνά περιλαμβάνουν και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη που δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη στη συμφωνία, όπως ένας υποτιθέμενος δικαιοπάροχος. Τα μέρη αυτά δεν υπάγονται στη ρήτρα διαμεσολάβησης αφού δεν την έχουν υπογράψει και έτσι μπορούν ανεμπόδιστα να προσφύγουν στη δικαστική διαδικασία.
Σε μια φημισμένη ανάλογη υπόθεση στον Καναδά, την Ontario Limited v. FOF Franchise Corp., το Ανώτατο Δικαστήριο του Οντάριο αρνήθηκε να αναβάλει τη διεξαγωγή της αστικής διαδικασίας για την ακύρωση της σύμβασης και αποζημίωση των αιτούντων λόγω ύπαρξης ρήτρας διαμεσολάβησης στη συμφωνία franchise.
Οι ενάγοντες ήταν ο εγγυητής του υπεκμισθωτή, ο υπεκμισθωτής και ο κάτοχος του ακινήτου, κανένας εκ των οποίων δεν ήταν συμβαλλόμενος της συμφωνίας franchise. Συνεπώς, ο δικαιοπάροχος αναγκάστηκε να παραστεί δικαστικά, αφού αφιέρωσε πρώτα σημαντικό χρόνο και χρήμα, υπερασπιζόμενος την εγκυρότητα της ρήτρας διαμεσολάβησης.
Παρά ταύτα, η Διαμεσολάβηση προσφέρει σίγουρα πολλά οφέλη και μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική στα αρχικά στάδια των διαφορών franchise για την ενθάρρυνση της έγκαιρης και οικονομικά αποδοτικής επίλυσης της όποιας διαφοράς προκύψει μεταξύ των συμβαλλομένων μερών που δεν επιθυμούν να διαρραγεί η σχέση τους. Έτσι η διαμεσολάβηση προσφέρει ιδιαίτερα πλεονεκτήματα για διαφορές μεταξύ franchisors και υφιστάμενων franchisees όπου υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον για τη διατήρηση μιας συνεχιζόμενης σχέσης franchise.
Η διαμεσολάβηση είναι πιο επιτυχημένη διότι συμφωνείται και συνάπτεται εθελοντικά. Ακόμη και όταν δεν προβλεφθεί στο συμβόλαιο η σχετική ρήτρα διαμεσολάβησης, τα συμβαλλόμενα μέρη μιας συμφωνίας δικαιόχρησης μπορούν να συμφωνήσουν όταν προκύψει η διαφορά να την υποβάλλουν σε διαμεσολάβηση χωρίς να υποχρεωθούν να συμμορφωθούν με συγκεκριμένο όρο της σύμβασης franchise (η οποία μπορεί να επιβάλλει ορισμένους περιορισμούς ή απαιτήσεις που ενδέχεται να μην είναι κατάλληλες για τις ιδιαίτερες περιστάσεις της συγκεκριμένης διαφοράς).
Εξάλλου όπως και με τις ρήτρες διαιτησίας, είναι σημαντικό να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διατύπωση της σχετικής ρήτρας διαμεσολάβησης, η οποία οφείλει να περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ορισμένες βασικές πτυχές:
- χρονοδιάγραμμα της διαμεσολάβησης (εάν η διαμεσολάβηση απαιτείται ως προϋπόθεση για την έναρξη διαδικασίας διαιτησίας ή δικαστικής προσφυγής)
- τύποι διαφορών που πρέπει να διεξάγονται μέσω διαμεσολάβησης (και διαχωρισμός για διαφορές που ενδέχεται να μην είναι κατάλληλες για διαμεσολάβηση, για παράδειγμα, όταν από το νόμο απαιτείται δικαστική αγωγή.
- τόπος διεξαγωγής της διαμεσολάβησης
- επιλογή του διαμεσολαβητή (να προβλεφθεί ότι ο διαμεσολαβητής που θα επιλεγεί έχει αναγνωρισμένη εμπειρία στη διαμεσολάβηση σχετικά με διαφορές franchise ή τουλάχιστον έχει γνωστικό υπόβαθρο στο franchise)
- Ποιος πληρώνει τι αναφορικά με το κόστος της διαμεσολάβησης
Συνοψίζοντας όταν ένας δικαιοπάροχος αποφασίζει να συμπεριλάβει μια ρήτρα διαμεσολάβησης σε μια συμφωνία franchise, αυτή η ρήτρα διαμεσολάβησης πρέπει να σχεδιαστεί προσεκτικά για να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη και να αποφευχθούν πιθανές παγίδες από τη χρήση της.
Αφροδίτη Α. Μπλέτα
Δικηγόρος παρ’ Aρείω Πάγω, European Patent Attorney
Διαπ/μένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑΔ και CEDR
Γενική Γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Διαμεσολαβητών
