Την Τετάρτη, 17 Σεπτεμβρίου και ώρα 13:00, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Προώθησης Εναλλακτικών Μεθόδων Επίλυσης Διαφορών (ΟΠΕΜΕΔ) και τον Ερευνητικό Οργανισμό Έρευνας & Ανάλυσης (διαΝΕΟσις), πραγματοποίησαν εκδήλωση με θέμα «Η διαμεσολάβηση στην Ελλάδα». Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε το νέο βιβλίο της διαΝΕΟσις και του ΟΠΕΜΕΔ με τίτλο «Η διαμεσολάβηση στην Ελλάδα». Το βιβλίο υπογράφεται από πολυμελή ομάδα δικαστικών, ακαδημαϊκών και εκπροσώπων θεσμικών φορέων. Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε στο Αμφιθέατρο «Λάμπρος Μαργαρίτης» του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Η έναρξη της εκδήλωσης έγινε από τον Υπουργό Δικαιοσύνης κ. Γεώργιο Φλωρίδη, ο οποίος στην εισαγωγική του τοποθέτηση αναφέρθηκε στη βαρύτητα που δίνει η παρουσία στην εκδήλωση, του πρώην Πρωθυπουργού και Επίτιμου Προέδρου του Συμβουλίου Επικρατείας κ. Παναγιώτη Πικραμμένου. O Υπουργός τόνισε τη σημασία που έχει η Διαμεσολάβηση για την βελτίωση του τρόπου λειτουργίας της Δικαιοσύνης, καθώς αναμένεται να μειώσει σημαντικά τους χρόνους απονομής της. Αναφερόμενος στο Βιβλίο διαΝΕΟσις / ΟΠΕΜΕΔ επισήμανε ότι θα αποτελέσει τη βάση για τη δημιουργία ενός νέου Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών. Υπογράμμισε ότι η συγκεκριμένη προσπάθεια εντάσσεται σε ένα συνολικό σχέδιο για την αναμόρφωση του τομέα Δικαιοσύνης, εκφράζοντας την επιθυμία οι Νομικές Σχολές να αρχίσουν να διδάσκουν τον Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης όπως διδάσκονται και οι άλλοι κώδικες ΑΚ, ΠΚ, ΚΠΔ, γιατί το μέλλον στη δικαιοδοτική λειτουργία της χώρας θα είναι αυτός ο Κώδικας. Όπως ανακοίνωσε, ο Κώδικας θα τεθεί σε διαβούλευση το πρώτο τρίμηνο του 2026. Εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι το Βιβλίο και η Επιτροπή που έχει συσταθεί στο Υπουργείο για την εκπόνηση του Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης θα οδηγήσουν γρήγορα σε πολύ καλά αποτελέσματα επισημαίνοντας ότι είναι από τις ιδιαίτερα εξαιρετικές περιπτώσεις που η κρατική λειτουργία συναντά ένα οργανισμό της κοινωνίας των πολιτών και μέσα από τις συνέργειες καταλήγουμε σε ένα εξαιρετικά καλό έργο. Τέλος ευχαρίστησε θερμά όλους τους συντελεστές του Βιβλίου για το εξαιρετικό έργο τους, και όλους όσους θα συνεχίσουν να εργάζονται πάνω σε αυτό, το οποίο σύντομα θα γίνει νομοθέτημα του Ελληνικού Κράτους και θα μπει σε εφαρμογή.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο Γενικός Διευθυντής της διαΝΕΟσις κ. Διονύσης Νικολάου αναφέρθηκε στο ερευνητικό έργο της διαΝΕΟσις, που συνεισφέρει με τη στρατηγική του, στη βελτίωση της δημόσιας διοίκησης και στον εκσυγχρονισμό των θεσμών που είναι η βάση για τον εκσυγχρονισμό της χώρας, από τον οποίο προκύπτει η ευημερία και η κοινωνική συνοχή και η υλοποίηση των στόχων μας. Στο πλαίσιο αυτό, του εκσυγχρονισμού των θεσμών, υπογράμμισε ότι ο εκσυγχρονισμός του συστήματος της Δικαιοσύνης συμπληρώνεται από το θεσμό της Διαμεσολάβησης που αποτελεί εξωδικαστικό τρόπο επίλυσης διαφορών και μπορεί να βοηθήσει στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων. Κλείνοντας, ο κ. Νικολάου ευχαρίστησε θερμά τόσο τον Υπουργό για την πρωτοβουλία του όσο και τον Πρόεδρο και τον Γ.Γ. του ΟΠΕΜΕΔ για την αγαστή συνεργασία που οδήγησε στην εκπόνηση της μελέτης του Βιβλίου που παρουσιάζεται σήμερα εκφράζοντας ταυτόχρονα και τις θερμές ευχαριστίες του σε όλους τους συντελεστές του Βιβλίου, υπογραμμίζοντας τη βεβαιότητα ότι, το Βιβλίο θα αποτελέσει τη βάση, το πρόπλασμα για όλα όσα ο Υπουργός ανέφερε, σχετικά με το νέο νομοθέτημα για το θεσμό της Διαμεσολάβησης.
Στη συνέχεια ο Πρόεδρος του Ο.Π.Ε.Μ.Ε.Δ. κ. Κωνσταντίνος Μενουδάκος επισήμανε ότι, μετά από 6 χρόνια εφαρμογής του Ν.4640/2019, έχουμε τα πρώτα ενθαρρυντικά μηνύματα για τη χρήση της διαμεσολάβησης και εκτίμησε ότι η Διαμεσολάβηση βρίσκεται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης της, με τη νοοτροπία να αλλάζει σχετικά με το θεσμό. Αναφέρθηκε στην άριστη συνεργασία διαΝΕΟσις / ΟΠΕΜΕΔ, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα την εκπόνηση του Βιβλίου που παρουσιάζεται σήμερα με τίτλο «Η διαμεσολάβηση στην Ελλάδα». Συγκεκριμένα ανέφερε ότι οι δύο οργανισμοί ανέλαβαν να διερευνήσουν τρόπους βελτίωσης του νομοθετικού πλαισίου και των εφαρμοζόμενων πρακτικών ώστε να ενισχυθεί η εμβέλεια της διαμεσολάβησης στην ελληνική κοινωνία και στην ελληνική οικονομία, προκειμένου να επιτυγχάνεται η ταχύτερη αλλά και φιλική επίλυση των διαφορών. Στο Βιβλίο αξιολογείται, με διεπιστημονική προσέγγιση, και αποτυπώνεται η υφιστάμενη κατάσταση, εντοπίζονται κενά στη νομοθεσία, αδυναμίες στην εφαρμογή τους, ερευνώνται λύσεις και διατυπώνονται προτάσεις. Επίσης γίνεται αναλυτική αναφορά σε βέλτιστες διεθνείς πρακτικές από άλλες έννομες τάξεις, που όμως συσχετίζονται συγκριτικά με την ελληνική έννομη τάξη και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ελληνικής κοινωνίας, της ελληνικής οικονομίας και του δικαστικού μας συστήματος, προκειμένου να διατυπωθούν ρεαλιστικές προτάσεις. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΟΠΕΜΕΔ η χρήση των εναλλακτικών μεθόδων σύντομα θα αποτελεί μία κανονικότητα στην ελληνική πραγματικότητα και το Βιβλίο της μελέτης διαΝΕΟσις / ΟΠΕΜΕΔ ένα χρήσιμο βοήθημα για όλους όσους σχετίζονται με την εξωδικαστική επίλυση και για το Υπουργείο, με δεδομένο ότι έχει ήδη δρομολογήσει νομοθετικές και άλλες παρεμβάσεις για την ενίσχυση του θεσμού της διαμεσολάβησης.
Την εκδήλωση χαιρέτησε ο κ. Παναγιώτης Πικραμμένος, πρώην Πρωθυπουργός και πρώην Πρόεδρος του Ο.Π.Ε.Μ.Ε.Δ., ο οποίος εξήρε τη συνεργασία του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τον ΟΠΕΜΕΔ και τη διαΝΕΟσις για την εκπόνηση της Μελέτης και συνεχάρη τον κ. Φλωρίδη για το έμπρακτο ενδιαφέρον που δείχνει το Υπουργείο για το θεσμό της Διαμεσολάβησης. Στον χαιρετισμό του ο κ. Πικραμμένος μίλησε για τη δημιουργία του ΟΠΕΜΕΔ και όπως είπε χαρακτηριστικά, «είμαι εδώ γιατί πιστεύω στο θεσμό της διαμεσολάβησης» και ότι ήταν σοφή κίνηση να απευθυνθούμε στους κοινωνικούς φορείς, οι οποίοι ακόμα πλαισιώνουν τον ΟΠΕΜΕΔ, διότι μόνον μέσω αυτών ήταν δυνατόν να προωθηθεί ο θεσμός αυτός, δηλαδή να τους κάνουμε ένθερμους οπαδούς της διαμεσολάβησης. Στη συνέχεια ο κ. Πικραμμένος υπογράμμισε ότι η διαμεσολάβηση μπορεί να αλλάξει τη νοοτροπία της ελληνικής κοινωνίας και να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Κλείνοντας συνεχάρη όλους όσους συνέβαλαν στο συγκεκριμένο βιβλίο, τον Υπουργό Δικαιοσύνης, τη διαΝΕΟσις και φυσικά τον ΟΠΕΜΕΔ, για τον οποίο ανέφερε ότι αισθάνεται ακόμα Μέλος του, και όπως έλεγαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι «Ο ΕΠΙΜΕΝΩΝ ΝΙΚΑ», και πρέπει να νικήσουμε.
Ακολούθησε η παρουσίαση του νέου βιβλίου της διαΝΕΟσις και του ΟΠΕΜΕΔ με τίτλο «Η διαμεσολάβηση στην Ελλάδα – Μία εναλλακτική μέθοδος επίλυσης διαφορών» και το Πάνελ συζήτησης αποτελούμενο από την Ειδική Γραμματέα Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών του Υπουργείου Δικαιοσύνης κα Ολυμπία Αναστασοπούλου, τον Γενικό Γραμματέα του ΟΠΕΜΕΔ κ. Νικόλα Κανελλόπουλο και τη Διευθύντρια Ερευνών της διαΝΕΟσις Δρ. Φαίη Μακαντάση.
Η Διευθύντρια Ερευνών της διαΝΕΟσις κ. Φαίη Μακαντάση παρουσίασε το νέο βιβλίο της Μελέτης για τη Διαμεσολάβηση στην Ελλάδα, ως αποτέλεσμα πρωτοβουλίας και πρότασης του Υπουργού Δικαιοσύνης ο οποίος υπέδειξε στη διαΝΕΟσις τη συνεργασία με τον ΟΠΕΜΕΔ για την εκπόνηση της μελέτης και της έρευνας για τους εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης διαφορών και κυρίως της διαμεσολάβησης. Το Βιβλίο το οποίο περιέχει και προτάσεις που υιοθετήθηκαν ήδη από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, (όπως η σύσταση Ειδικής Γραμματείας Επίλυσης Διαφορών) κατά κοινή ομολογία αναμένεται να αποτελέσει ένα πολύτιμο «εργαλείο» για την νομοθέτηση και για την προώθηση του θεσμού. Το βιβλίο όπως ανέφερε, αποτελεί συλλογική δουλειά μιας διεπιστημονικής ομάδας, η οποία αποτελείται από τους: Νικόλα Κανελλόπουλο, Δέσποινα Λασκαρίδου, Φαίη Μακαντάση (συντονιστές), Κωνσταντίνο Μενουδάκο, Κυριάκο Οικονόμου, Ιωάννα Αναστασοπούλου, Κατερίνα Κωτσάκη, Άννα Εμ.Πλεύρη, Χαρούλα Απαλαγάκη, Μιλτιάδη Χατζηγεωργίου, Θεόδωρο Λύτρα, Ζωή Γιαννοπούλου, Νανά Παπαδογεωργάκη (μέλη). Το βιβλίο είναι δομημένο σε έντεκα κεφάλαια και περιλαμβάνει Παράρτημα Ποιοτικής Έρευνας στην Ελλάδα που διεξήγαγαν τα μέλη κα Δέσποινα Λασκαρίδου και κα Ιωάννα Αναστασοπούλου. Μπορείτε να δείτε περισσότερα για το βιβλίο εδώ.
Η Ειδική Γραμματέας Εναλλακτικής Επίλυσης κα Ολυμπία Αναστασοπούλου, ευχαρίστησε τη διαΝΕΟσις και τον ΟΠΕΜΕΔ για την εκπόνηση της Μελέτης, υπογραμμίζοντας ότι ήδη κάποιες από τις προτάσεις του Βιβλίου έχουν υλοποιηθεί από το Υπουργείο. Στη συνέχεια παρουσίασε το έργο της νεοσύστατης Ειδικής Γραμματείας, από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο 2025, το οποίο ανέπτυξε σε τρία επίπεδα:
– Οργανωτικό, με έμφαση στην αποτελεσματική εποπτεία της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης, στην άμεση και καθημερινή διεκπεραίωση των αιτημάτων που υποβάλλονται και στον έλεγχο των Πιστοποιημένων Κέντρων Διαμεσολάβησης.
– Χρηματοδοτικό, με πόρους του ΤΑΑ και δύο έργα σε εξέλιξη αναφορικά με την αναμόρφωση του Πληροφοριακού Συστήματος Διαμεσολάβησης και της επιμόρφωσης Ασκουμένων, Δικηγόρων και Διαπιστευμένων Διαμεσολαβητών.
– Νομοθετικό, με την επέκταση του θεσμού της κτηματολογικής διαμεσολάβησης στις διαφορές με εναγόμενο το Δημόσιο, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ και την εισαγωγή μαθημάτων ΑDR στην Εθνική Σχολή Δικαστών και βεβαίως τον υπό εκπόνηση Κώδικα Εναλλακτικής Επίλυσης που φιλοδοξούμε να αποτελέσει ένα ολοκληρωμένο και λειτουργικό εργαλείο για την ορθολογική και ταχεία διευθέτηση διαφορών.
Ενώ αναφέρθηκε σε στατιστικά δεδομένα που καταδεικνύουν σημαντική αύξηση στην κατάθεση πρακτικών επιτυχίας της διαμεσολάβησης στα Πρωτοδικεία της χώρας, γεγονός που αποτυπώνει μια σταθερά ανοδική πορεία του θεσμού σε πεδία υψηλής κοινωνικής και οικονομικής σημασίας.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΠΕΜΕΔ κ. Νικόλας Κανελλόπουλος μίλησε για την εκπόνηση της Μελέτης για τη διαμεσολάβηση, την οποία εμπνεύστηκε και αναζήτησε ο Υπουργός Δικαιοσύνης κ. Φλωρίδης ως ένα ακόμα βήμα Δημόσιας Πολιτικής για την ενίσχυση των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών, στο χώρο του εκσυγχρονισμού της Δικαιοσύνης. Αναφέρθηκε στη συμβολή του θεσμού της Διαμεσολάβησης τόσο στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων όσο και στην βελτίωση της ποιότητας των δικαστικών αποφάσεων, ως αποτέλεσμα της ελάφρυνσης των δικαστών από υποθέσεις που επιλύονται με διαμεσολάβηση. Υπογράμμισε επίσης, τη συμβολή του θεσμού της Διαμεσολάβησης στην κοινωνική ειρήνη και στην διατήρηση σχέσεων των μερών που συγκρούονται, ως λύση πολιτισμού. Διαβεβαίωσε τον Υπουργό ότι τα επιμελητήρια που είναι μέλη του Ο.Π.Ε.Μ.Ε.Δ. θα κινηθούν προς την κατεύθυνση δημιουργίας διαδικασιών εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη εκπαίδευσης των νομικών παραστατών στο νέο τους ρόλο, σε μία διαμεσολάβηση, και την ανάγκη οι εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης να διδάσκονται στα Πανεπιστήμια. Κλείνοντας την τοποθέτησή του, αναφέρθηκε στο Βιβλίο ως εγχειρίδιο γνώσης και εμπειρίας, παρουσιάζοντας τους συγγραφείς του βιβλίου και το κάθε κεφάλαιο, που εκπόνησε ο κάθε συγγραφέας, χωριστά, και τους ευχαρίστησε για άλλη μία φορά.
Η εκδήλωση έκλεισε με την παρέμβαση του Υφυπουργού Δικαιοσύνης κ. Ιωάννη Μπούγα, ο οποίος χαρακτηρίζοντας ως εξαιρετικό πόνημα τη συγγραφή του Βιβλίου της μελέτης διαΝΕΟσις – ΟΠΕΜΕΔ, αναφέρθηκε στην ανάγκη ανάδειξης και προώθησης του θεσμού της Διαμεσολάβησης και των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών, διότι, πέραν των όσων ελέχθησαν, εάν τα μέρη τις επιλέξουν, και δεν αντιπαρατεθούν στο δικαστήριο, μπορούν να συνεχίσουν να συνεργάζονται, και αυτό έχει σημασία κυρίως στις εμπορικές διαφορές, αλλά και στις οικογενειακές. Καθώς επίσης και για τους επαγγελματίες, για να μπορούν να συνεχίσουν να έχουν ανοιχτές διόδους, για να συνεχίζουν την δραστηριότητά τους. Στη συνέχεια εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι, ο Κώδικας Εναλλακτικής Επίλυσης Διαφορών που προετοιμάζεται με βάση τη μελέτη, θα δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες, όχι με τρόπο ανταγωνιστικό προς τη δικαιοσύνη, όπως θεωρούν πολλοί ότι είναι οι εναλλακτικοί τρόποι επίλυσης των διαφορών, αλλά με έναν τρόπο καθαρά συμπληρωματικό, να επιλύουν φιλικά και με αξιοπρέπεια τις διαφορές τους.
Τον γενικό συντονισμό της εκδήλωσης είχε η κα Δέσποινα Λασκαρίδου, Εκτελεστική Γραμματέας του ΟΠΕΜΕΔ, η οποία στην εισαγωγική της τοποθέτηση, με αφορμή την παρουσίαση του Βιβλίου, ανέφερε ότι πρόκειται για μία πραγματική τομή στον χώρο της δικαιοσύνης, για μία εξαιρετικά σημαντική μεταρρύθμιση που προχώρησε χάρη στις ενέργειες του Υπουργού, κυρίου Γιώργου Φλωρίδη και είναι μία από τις πολλές δραστικές παρεμβάσεις που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της απονομής δικαιοσύνης μέσω των εναλλακτικών μορφών επίλυσης διαφορών. Κάτι που σίγουρα θα έχει θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και στην οικονομία.
Στην εκδήλωση παρέστησαν, μεταξύ άλλων, ο κ. Παναγιώτης Πικραμμένος πρώην Πρωθυπουργός και πρώτος Πρόεδρος του Ο.Π.Ε.Μ.Ε.Δ, ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης κ. Ιωάννης Μπούγας, ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης κ. Πέλοπας Λάσκος, ο κ. Δημήτριος Δασκαλόπουλος Ιδρυτής και Πρόεδρος της διαΝΕΟσις, ο κ. Μιλτιάδης Χατζηγεωργίου, Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου ε.τ., Πρόεδρος GEMME HELLAS, ο κ. Κυριάκος Οικονόμου, Αρεοπαγίτης ε.τ., Πρόεδρος ΟΜΕΔ, τ. Αναπληρωτής Πρόεδρος Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης Υπουργείου Δικαιοσύνης (ΚΕΔ), ο κ. Γεώργιος Παπαγεωργόπουλος, Αρεοπαγίτης, η κ. Κοντογεώργου Πρόεδρος του Συμ/φικού Συλλόγου Αθηνών, η κ. Κατερίνα Κωτσάκη, Πρόεδρος Ελληνικής Ένωσης Διαμεσολαβητών, Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης Υπουργείου Δικαιοσύνης (ΚΕΔ), κ. Θεόδωρος Λύτρας Επίκουρος Καθηγητής Νομικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), η κ. Άννα Πλεύρη Επίκουρη Καθηγήτρια Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), ο κ. Αντώνης Καραταζάς, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος του εκδοτικού οίκου Νομική Βιβλιοθήκη ΑΕΕΤΕ και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαμεσολάβησης & Διαιτησίας (ΕΟΔΙΔ), ο κ. Παναγιώτης Περάκης πρώην Προέδρος του Πανευρωπαϊκού Φορέα Δικηγόρων CCBE, η κ. Αρτεμησία Κομπάρου Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης Υπουργείου Δικαιοσύνης (ΚΕΔ), ο κ. Αθανάσιος Δράγιος Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης Υπουργείου Δικαιοσύνης (ΚΕΔ), η κ. Βίκυ Λιούτα Μέλος Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης Υπουργείου Δικαιοσύνης (ΚΕΔ), η κ. Παρασκευή Αγαλίδου, Χρηματοοικονομική Μεσολαβήτρια Ελληνικού Χρηματοοικονομικού Μεσολαβητή, ο κ. Χρίστος Τσάλος, Σύμβουλος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά και Εκπαιδευτής διαμεσολαβητών του Κέντρου Διαμεσολάβησης Πειραιώς ΚΕ.ΔΙ.Π., η κ. Νανά Παπαδογεωργάκη Επικεφαλής Εκπαιδεύτρια στο Κέντρο Κατάρτισης και Εκπαίδευσης Διαμεσολαβητών ΑΚΚΕΔ Προμηθέας, η κ. Μπερναντετ Παπαβασιλείου Σρεκενμπερκ Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών του Κέντρου Διαμεσολάβησης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του Οργανισμού Διαιτησίας & Διαμεσολάβησης του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΟΔΔΕΕ).
Δείτε το video από την εκδήλωση:
