Όπως αναφέρει ο Alan Limbury, η υποχρεωτική Διαμεσολάβηση είναι συνηθισμένη στην Αυστραλία, με αποτελέσματα όμοια με αυτά της αμιγώς εκούσιας Διαμεσολάβησης. Αν και υποστηρίζεται ότι ο όρος «υποχρεωτική Διαμεσολάβηση» αποτελεί οξύμωρο σχήμα, καθώς η Διαμεσολάβηση είναι «εκούσια διαδικασία», ο εκούσιος χαρακτήρας στην πραγματικότητα αναφέρεται στο αποτέλεσμα της Διαμεσολάβησης, και όχι στον τρόπο υπαγωγής μιας διαφοράς σε αυτή. Σύμφωνα, άλλωστε, με τον καθηγητή του Harvard Frank E.A. Sander, «there is a difference between coercion into mediation and coercion in mediation».
Όπως αποκαλύπτουν σχετικές έρευνες, τα ποσοστά επιτυχίας και ο βαθμός ικανοποίησης των μερών δεν διαφέρουν, ανεξάρτητα αν η συμμετοχή στη Διαμεσολάβηση είναι εκούσια ή υποχρεωτική. Π.χ. στις μισθωτικές διαφορές, όπου η Διαμεσολάβηση απαιτείται από τον νόμο πριν από την προσφυγή στο δικαστήριο, το ποσοστό επιτυχίας παραμένει σταθερά πάνω από το 80% για αρκετά χρόνια.
Τα περισσότερα αυστραλιανά δικαστήρια έχουν εκ του νόμου την εξουσία να διατάξουν την υπαγωγή υποθέσεων στη Διαμεσολάβηση και άλλες μορφές εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης διαφορών. Σε ορισμένες περιπτώσεις απαιτείται η συναίνεση των μερών, ενώ σε άλλες περιπτώσεις όχι. Σε αρκετά νομοθετήματα προβλέπεται η υπαγωγή της διαφοράς στη Διαμεσολάβηση πριν από την άσκηση αγωγής. Επίσης, η νομοθεσία της Κοινοπολιτείας απαιτεί από τους διαδίκους ενώπιον των ομοσπονδιακών δικαστηρίων να δηλώσουν ποιες προσπάθειες έκαναν για να επιλύσουν τη διαφορά τους εξωδικαστικά.
Η εξουσία του δικαστηρίου να διατάσσει τους διαδίκους να προσφύγουν στη Διαμεσολάβηση συχνά του πείθει να συμφωνήσουν να υπαχθούν στη διαδικασία αυτή, όταν διαφορετικά δεν θα το έκαναν. Όπως ήδη αναφέρθηκε, τα ποσοστά επιτυχίας στην υποχρεωτική Διαμεσολάβηση είναι πολύ υψηλά στην Αυστραλία. Όμως, ακόμη και όταν η διαδικασία δεν είναι απολύτως επιτυχής, συχνά οδηγεί στον περιορισμό των ζητημάτων που θα κριθούν από το δικαστήριο.
Βασιλική Κουμπλή
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω – Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια
