Ήταν Μάιος του 2008, όταν εξεδόθη η κοινοτική οδηγία 2008/52/ΕΚ και ήταν το 2010, όταν εξεδόθη ο νόμος 3898/2010 (ΦΕΚ Α’ 211/16-2-2010) και ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η οδηγία αυτή, που υποχρέωνε τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ορίσουν τη Διαμεσολάβηση ως εξωδικαστικό και εναλλακτικό τρόπο επίλυσης συγκεκριμένων διαφορών.

Ο νόμος όριζε, ότι η Διαμεσολάβηση είναι ο τρόπος εκείνος που τα μέρη επιλέγουν να προσπαθήσουν να επιλύσουν μία διαφορά τους, αστική ή εμπορική, με τη βοήθεια ουδέτερου και αμερόληπτου τρίτου, ειδικά εκπαιδευμένου, του Διαμεσολαβητή. Η επίλυση της διαφοράς τους αυτής θα μπορέσει να επιτευχθεί με την εξεύρεση μίας λύσης κοινά αποδεκτής για όλους και η οποία θα μπορεί να λειτουργήσει δεσμευτικά σαν να ήταν δικαστική απόφαση, αν πραγματοποιηθούν όλες οι τυπικές διαδικασίες για τέτοιου είδους δεσμευτικότητα.

Με λόγια απλά, η Διαμεσολάβηση αποτελεί είδος διαπραγμάτευσης στη διάρκεια της οποίας υπάρχει η βοήθεια εκπαιδευμένου και διαπιστευμένου τρίτου.

Σκοπός αυτής της μεθόδου είναι να φύγουν κάποιες υποθέσεις από τα δικαστήρια, να μη ταλαιπωρούνται οι πλευρές οικονομικά, χρονικά και ψυχικά, μέσα από τις χρονοβόρες, ψυχοφθόρες, πολυδαίδαλες και δαπανηρές διαδικασίες που ορίζει η δικαστική οδός, να αποσυμφορηθούν τα Δικαστήρια και να λειτουργήσει ο θεσμός της Δικαιοσύνης.

Πλεονεκτήματα της Διαμεσολάβησης, εκτός από το μικρό κόστος σε σύγκριση με τη δικαστική οδό, και τον ελάχιστο χρόνο της διαδικασίας, είναι το κυρίως προσόν του ότι τα δύο αντικρουόμενα μέρη επιλέγουν την λύση που τους συμφέρει και όχι αυτή που τους επιβάλλει ο σκληρός τρίτος Δικαστής. Και επειδή η διαδικασία για την εξέρευση λύσης έχει απόλυτα ανθρώπινο χαρακτήρα, οι σχέσεις των μερών δε φθείρονται αλλά αντίθετα μπορούν να επανορθωθούν, κάτι που φαντάζει ανέκδοτο στην επιλογή δικαστικής οδού.

Μειονέκτημα, ένα, είναι η λεγόμενη ιδιοσυγκρασία του Έλληνα, που τον θέλει να προτιμά την ένταση από την πολιτισμένη επίλυση των θεμάτων του, τα πολλά έξοδα από την οικονομική λύση, μακροχρόνιες διαδικασίες από κάτι πιο γρήγορο που μπορεί να έχει διάρκεια μόλις μίας ημέρας!

Είμαστε άραγε εκ φύσεως όντως δικομανείς; Αν ανατρέξει κάποιος σε όλα τα προηγούμενα χρόνια θα διαπιστώσει ότι όχι μόνο δεν είμαστε δικομανείς αλλά πάντοτε οι Έλληνες επέλυαν τις διαφορές τους μέσω τρίτων, συμβιβαστικά και ειρηνικά. Μάλιστα, οι δικαστικές διαμάχες είναι φαινόμενο του τελευταίου αιώνα. Άρα, η ιδιοσυγκρασία του Έλληνα δεν είναι να προστρέχει στα δικαστήρια, αλλά να επιλύει εξωδικαστικά τις διαφορές του.

Είναι πολύ λυπηρό, αν σκεφτεί κανείς, ότι όλες οι γείτονες χώρες μας, Ιταλία, Τουρκία, ακόμη και Κύπρος, λειτουργούν τη Διαμεσολάβηση με απόλυτη επιτυχία, για να μήν αναφερθούμε στις ευρωπαϊκές χώρες Αγγλία, Γαλλία, Ολλανδία που είναι πολύ προχωρημένες σε αυτό το θεσμό, και όμως εμείς οι Έλληνες είμαστε πίσω σε κάτι που εδώ στην Ελλάδα έχει δημιουργηθεί, καθώς όλες οι αρχές που εμπεριέχονται στο θεσμό της Διαμεσολάβησης είναι αρχές που μετέδωσαν οι δικοί μας πρόγονοι!

Και όμως, λίγα χρόνια μετά τη ψήφιση του Νόμου που εισήγαγε τη Διαμεσολάβηση στα Ελληνικά δεδομένα, κάτι αρχίζει να αλλάζει. Οι πολίτες που ενημερώνονται για τα οφέλη της επιλογής αυτής, προτιμούν αυτή την οδό από οιαδήποτε άλλη για τους λόγους που αναφέρθηκαν ως προτερήματα αλλά και για έναν ακόμη λόγο που αφορά στο Απόρρητο της διαδικασίας, καθώς τίποτα από όσα θα διαδραματιστούν κατά τη διάρκεια της Διαμεσολάβησης δε θα δουν το φως της δημοσιότητας όπως γίνεται στα Ελληνικά Δικαστήρια. Ούτε καν ανάμεσα στα μέρη δεν πρόκειται να διαρρεύσουν πληροφορίες εκτός αν αυτά το ζητήσουν.

Ποια λοιπόν μέθοδος πιο πολιτισμένη από τη Διαμεσολάβηση που εξασφαλίζει στα μέρη, που θα θελήσουν να επιλέξουν αυτό το δρόμο, έναν εποικοδομητικό διάλογο με εχεμύθεια, άμεσο αποτέλεσμα, οικονομικό και κυρίως αποτέλεσμα που θα βελτιώνει τις σχέσεις των μερών αντί να τις αποτελειώνει!
Βέβαια η Διαμεσολάβηση δεν εφαρμόζεται σε όλες τις διαφορές. Δεν εφαρμόζεται σε διαφορές που δεν είναι ιδιωτικές και δεν έχουν τα μέρη την εξουσιοδότηση να τις επιλύσουν. Άρα, φορολογικές υποθέσεις, ποινικές , τελωνειακές κα λύνονται μόνο με προσφυγή στα οικεία και αρμόδια Δικαστήρια.

Οι διαφορές, λοιπόν, που μπορούν να υπαχθούν σε Διαμεσολάβηση είναι οι ιδιωτικές διαφορές, πχ. Αστικές, εμπορικές, τραπεζικές, μισθωτικές, εργατικές, οικογενειακές, πνευματικής ιδιοκτησίας, περιουσίας κ.α. ενώ αποκλείονται τα ζητήματα που ρυθμίζονται από διατάξεις αναγκαστικού δικαίου.

Η Διαμεσολάβηση δεν αναιρεί τη δικαιοσύνη, εφόσον η δικαιοσύνη πάντα θα υπάρχει, απλώς προσφέρει μια άλλη βάση, τρόπο και προσέγγιση επίλυσης των διαφορών. Ο θεσμός συμπληρώνει τη δικαιοσύνη και δεν την καταργεί! Άλλωστε, με την τροποποίηση του Κώδικα Δεοντολογίας των Δικηγόρων, ο Δικηγόρος οφείλει να προσπαθεί για τη διαμεσολάβηση!

Η διαδικασία είναι πολύ απλή και δεν έχει σχέση με τις ώρες αναμονής στις ψυχρές αίθουσες των Δικαστηρίων όπου δεν υπάρχει διακριτικότητα και που τα μέρη περιμένουν από έναν τρίτο να τους δώσει λύση που σίγουρα ακόμη και αυτός που θα κερδίσει την αγωγή δεν θα είναι απόλυτα νικητής.

Ο λόγος είναι απλός, μετά από χρόνια αναμονής και διάφορα έξοδα για αγωγή , προτάσεις, επιδόσεις, αναβολές, εφέσεις, μάρτυρες, χάσιμο δουλειάς κλπ ακόμη και αν βγει μία απόφαση προς το ένα μέρος, το χάσιμο που θα έχει μέχρι εκείνη τη στιγμή δε συγκρίνεται με την επιτυχία του δικαστικού αγώνα! Κάτι που μπορεί ολωσδιόλου να αποκλειστεί να τη διαδικασία μίας μόνο ημέρας σε ένα περιβάλλον που θα απολαύσουν τα μέρη.
Γιατί η διαδικασία δε γίνεται στα δικαστήρια αλλά σε χώρους συνεδριακούς επιμέλεια του Διαμεσολαβητή, με όλες τις ανέσεις και την αξιοπρέπεια που ταιριάζει σε πολιτισμένους ανθρώπους, την ώρα που επιλέγουν τα ίδια τα μέρη, σε ιδιωτικές συνεδρίες απομονωμένοι με το Διαμεσολαβητή και σε κοινή συνεδρία όταν ο Διαμεσολαβητής πιστέψει ότι έχει βρεθεί κάποια λύση.

Ήδη ο Θεσμός της Διαμεσολάβησης λοιπόν εξαπλώνεται, και υπάρχουν σημεία στην πόλη μας αλλά και σε άλλες μεγάλες πόλεις Αθήνα, Λάρισα, Αλεξανδρούπολη κλπ, όπου μπορεί κανείς να λάβει πληροφορίες για τη διαδικασία και να λύσει τις απορίες του. Κάθε Πέμπτη στα δημοτικά διαμερίσματα της πόλης υπάρχει κλιμάκιο Διαμεσολαβητών που ενημερώνει τους πολίτες.

Προς αυτή την κατεύθυνση θα πλεύσουν και τα άρθρα που πρόκειται να δημοσιευθούν και θα ενημερώνουν τους ενδιαφερόμενους για όλα τα είδη διαμεσολάβησης που εφαρμόζονται στην Ελλάδα.

Όλγα Ν. Τσιπτσέ 

Δικηγόρος παρ’ Εφέταις – Διαμεσολαβήτρια αστικών/εμπορικών/οικογενειακών υποθέσεων και ηλεκτρονικής διαμεσολάβησης

 

Πρώτη Δημοσίευση: 6/6/2016 στην ενημερωτική ιστοσελίδα http://vimapress.gr

http://vimapress.gr/economy/18477diamesolabhsh

 

*Κάθε Δευτέρα η Όλγα Ν. Τσιπτσέ αρθρογραφεί στο www.vimapress.gr για το θεσμό της Διαμεσολάβησης.