Tην 30η Νοεμβρίου 2019 δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο Ν. 4640/2019 «Διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις – και άλλες διατάξεις», στο άρθρο 3 παρ. 2 του οποίου ορίζεται ότι ο πληρεξούσιος δικηγόρος είναι υποχρεωμένος να ενημερώνει τον εντολέα του εγγράφως, αφενός για τη δυνατότητα Διαμεσολαβητικής επίλυσης της διαφοράς ή μέρους αυτής, επ’ αφορμή της οποίας έχει απευθυνθεί στο δικηγόρο, αφετέρου για την υποχρέωση προσφυγής στην υποχρεωτική αρχική συνεδρία που προβλέπεται στο άρθρο 6 του νόμου. Η υποχρέωση αυτή αφορά δε όλες εκείνες τις διαφορές η οποίες κατά την παρ. 1 του ίδιου άρθρου θα μπορούσαν να υπαχθούν σε Διαμεσολάβηση, ήτοι τις αστικές και εμπορικές διαφορές, εθνικού ή διασυνοριακού χαρακτήρα, εφόσον τα μέρη έχουν την εξουσία να διαθέτουν το αντικείμενο της διαφοράς, σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου. Περαιτέρω, κατόπιν και της τροποποίησης του άρθρου 3 παρ. 2 το Ν. 4640/2019 με το άρθρο 65 του Νόμου 4647/2019 του Υπουργείου Υγείας με τίτλο «Κατεπείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας των Υπουργείων Υγείας, Εσωτερικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και άλλες διατάξεις» ορίζεται ότι το ενημερωτικό έγγραφο κατατίθεται με το δικόγραφο της αγωγής ή με τις προτάσεις το αργότερο μέχρι τη συζήτησή της, επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης της αγωγής. Η εν λόγω τροπολογία κατέστη αναγκαία, καθώς, ενώ η νομοθέτηση υποχρέωσης ενημέρωσης για δυνατότητα επίλυσης της διαφοράς μέσω Διαμεσολάβησης αποσκοπεί στην εξοικείωση τόσο των πληρεξουσίων δικηγόρων όσο και των πολιτών με τη διαδικασία της Διαμεσολάβησης και τα οφέλη της, η υποχρέωση ενημέρωσης εισήχθη αρκετά απότομα στην Ελληνική έννομη τάξη με την έναρξη αυτής της υποχρέωσης, μόνο ελάχιστες ημέρες μετά την ψήφιση του Ν. 4640/2019 – χωρίς το δικηγορικό σώμα να έχει την δυνατότητα να προσαρμοστεί στην αλλαγή αυτή, που αφορά μάλιστα μεγάλο όγκο υποθέσεων, για τις οποίες  ο δικηγόρος έπρεπε να έχει εγκαίρως γνώση για το περιεχόμενο της νέας αυτής υποχρέωσης, που διαπερνά πλέον τη δικηγορική του καθημερινότητα, και δη με σημαντικές συνέπειες σε περίπτωση παράλειψης. Και ως εκ τούτου, η ψηφισθείσα τροπολογία έχει αναδρομική ισχύ, καθώς εφαρμόζεται και για τις αγωγές που έχουν κατατεθεί στο διάστημα από 30.11.2019 έως 11.12.2019.

Ειδικότερα, το σχετικό ενημερωτικό έγγραφο για να εξυπηρετήσει το σκοπό, τον οποίο θέτει ο νομοθέτης, ήτοι την ουσιαστική επίγνωση των μερών τόσο της δυνατότητας επίλυσης της διαφοράς μέσω της Διαμεσολάβησης όσο και των βασικών αρχών της, θα πρέπει κατ’ ελάχιστο αυτό να περιέχει μία ευσύνοπτη παράθεση βασικών στοιχείων και αρχών της Διαμεσολάβησης, όπως η ελευθερία των μερών, η ουδετερότητα και αμεροληψία του Διαμεσολαβητή, ο ρόλος του Διαμεσολαβητή, η εμπιστευτικότητα και το απόρρητο της διαδικασίας, η υποχρεωτική παράσταση των δικηγόρων όπου αυτή ορίζεται από τον Νόμο, η εκτελεστότητα του πρακτικού επιτυχούς Διαμεσολάβησης, ο τρόπος επιλογής Διαμεσολαβητή και καθορισμού αμοιβής κ.λπ. ,ενώ είναι επίσης υποχρεωτική η ενημέρωση για το αν η εκάστοτε διαφορά υπάγεται σε υποχρεωτική αρχική συνεδρία Διαμεσολάβησης ή όχι. Υπογράφεται τόσο από τον πληρεξούσιο δικηγόρο, όσο και από τον εντολέα του με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής αυτού. Στην δε περίπτωση νομικού προσώπου ως εντολέα, το εν λόγω ενημερωτικό έγγραφο υπογράφεται από τον νόμιμο εκπρόσωπο και τίθεται η σφραγίδα του νομικού προσώπου. Εκ του νόμου δεν προκύπτει υποχρέωση επίδοσης αυτού στον αντίδικο, αλλά μόνον υποχρέωση κατάθεσης αυτού στα ανωτέρω οριζόμενα χρονικά πλαίσια. Ωστόσο, προς απόδειξη της εκπλήρωσης της υποχρέωσης ενημέρωσης (και προς αποφυγή σχετικών ενστάσεων από τον αντίδικο) θα πρέπει να επισυναφθεί είτε στο αντίγραφο της αγωγής, το οποίο τηρείται στο δικαστήριο είτε στο φάκελο με την συνακόλουθη, σε κάθε περίπτωση, αναγραφή της επισημείωσης στο φάκελο από τον αρμόδιο υπάλληλο του δικαστηρίου ότι κατατέθηκε το ενημερωτικό έγγραφο με ημερομηνία και υπογραφή. Περαιτέρω, στην περίπτωση ηλεκτρονικής κατάθεσης δικογράφου σύμφωνα με το ΠΔ 25/2012 (ΦΕΚ Β΄ 53/12.03.2012), το ενημερωτικό έγγραφο εμπεριέχεται στο σώμα του επισυναπτόμενου δικογράφου της αγωγής ή σε ξεχωριστό αρχείο pdf ως σχετικό. Δεν υφίσταται η ανωτέρω υποχρέωση έγγραφης ενημέρωσης επί ποινή απαραδέκτου της συζήτησης κατά τη διαδικασία αιτήσεως λήψεως ασφαλιστικών μέτρων, διαταγών πληρωμής, ανακοπών κλπ. καθώς και στις υποθέσεις εκούσιας δικαιοδοσίας, οι οποίες εκ της φύσεώς τους δεν υπάγονται σε Διαμεσολάβηση.

Η υποχρέωση έγγραφης ενημέρωσης θα διασφαλίσει ότι η κάθε διαφορά θα άγεται στη Δικαιοσύνη μόνο μετά από ουσιαστική επίγνωση των μερών ότι αυτή δύναται να επιλυθεί μέσω ενός τρίτου προσώπου, του Διαμεσολαβητή, που δεν κρίνει τα μέρη και τη διαφορά, αλλά συμβάλλει στην επικοινωνία των μερών για την εύρεση  λύσης στο μεταξύ τους ζήτημα, η οποία ικανοποιεί ταυτόχρονα τα συμφέροντα και τις ανάγκες των μερών και αποκαθιστά ή/και διαφυλάττει τη μεταξύ τους σχέση.

Σύνταξη κειμένου:

Σοφία Γ. Κολλιοπούλου
Δικηγόρος – διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια| Cert. Negotiator AUEB

Επιμέλεια κειμένου:

Μπερναντέτ Παπαβασιλείου-Σρέκενμπεργκ
Δικηγόρος – διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια (CIArb, Υπ. Δικαιοσύνης)
Συντονίστρια Διαμεσολάβησης του Οργανισμού Διαιτησίας & Διαμεσολάβησης
του Ελληνογερμανικού Βιομηχανικού και Εμπορικού Επιμελητηρίου
Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών (CEDR-Trainer/E-Learning ΕΚΠΑ)