Τα τελευταία, αρκετά, χρόνια έχει μπει για τα καλά στις ζωές μας το διαδίκτυο με όλες του τις λειτουργίες. Ηλεκτρονική αγορά, ηλεκτρονικές συναλλαγές, ηλεκτρονικό εμπόριο και όλα τα συμπαρομαρτούντα τείνουν να είναι ο επικρατέστερος και δημοφιλής τρόπος, τον οποίο επιλέγουν οι χειριστές.

Το e- shopping, λοιπόν, γλυτώνει, αυτούς που το επιλέγουν, αμέτρητες ώρες αναζήτησης κάποιου προϊόντος, με φυσική παρουσία, διευκολύνει τους καταναλωτές καθώς ξεδιπλώνει με το πάτημα ενός κουμπιού και μόνο αμέτρητες επιλογές και διευκολύνει και τους εμπόρους από μεσάζοντες και χρησιμοποίηση ανθρώπινου δυναμικού.

Τι γίνεται όμως αν το προϊόν που επέλεξε ο καταναλωτής δεν είναι αυτό που ήθελε ή έχει ελάττωμα ή δεν είναι στην τιμή τελικά που το βρήκε στο διαδίκτυο ή υπάρχει εν γένει κάποιο πρόβλημα με την παραγγελία του ή με το χρόνο και τρόπο παράδοσής της ; Τι γίνεται όταν ο καταναλωτής δεν εξοφλεί τον έμπορο και κατά συνέπεια καθίσταται υπερήμερος; Τι γίνεται όταν οι συναλλαγές γενικά, που πραγματοποιούνται μέσω διαδικτύου, είναι προβληματικές;

Μέχρι τώρα, όταν υπήρχε τέτοιου είδους πρόβλημα, έπρεπε αυτός που έχει υποστεί τη ζημία, ο καταναλωτής ή ο έμπορος, να προβεί σε πολυδαίδαλες διαδικασίες, οι οποίες μπορούσαν να είναι ακόμη πιο περίπλοκες όταν τα δύο μέρη κατοικούσαν σε διαφορετικές χώρες ή ηπείρους. Να βρουν δικηγόρο, να αναθέσουν την υπόθεση, να κάνουν έξοδα τόσο για την κατάθεση και επίδοση αγωγής, όσο και για την εκδίκαση και για την αμοιβή του πληρεξουσίου δικηγόρου. Ειδικά δε αν η διαφορά ήταν διεθνής, τα έξοδα μετακίνησης καθιστούσαν την αναζήτηση του δίκαιου πολύ δύσκολη υπόθεση, έως και αδύνατη.

Ήδη , από αρχές τους έτους, και συγκεκριμένα από τον Απρίλη του 2016, άνοιξε τις πύλες της η Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Ηλεκτρονικής Επίλυσης Διαφορών. Η Πλατφόρμα αυτή είναι ένας κοινός – ηλεκτρονικός τόπος που έχει δημιουργήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να μπορεί ο αδικημένος μίας συναλλαγής να υποβάλλει το αίτημα του για επίλυση της διαφοράς τους εύκολα και γρήγορα και κυρίως ανέξοδα συγκριτικά με την προηγούμενη κατάσταση. Χωρίς δικαστήρια, χωρίς έξοδα παραστάσεων και επιδόσεων ειδικά στην αλλοδαπή, χωρίς μετακινήσεις!

Η πλατφόρμα αυτή δεν είναι η μοναδική που υπάρχει στον κόσμο. Καθώς ο θεσμός της Διαμεσολάβησης είναι πολύ διαδεδομένος στην Αμερική, υπάρχει και εκεί αντίστοιχη πλατφόρμα που τρέχει εδώ και χρόνια και επιλύει ακόμη και τις πιο δύσκολες υποθέσεις.

Η πλατφόρμα αυτή δεν είναι μόνο για προβλήματα και θέματα που ανακύπτουν από το ηλεκτρονικό εμπόριο. Μπορεί να επιλύσει οιαδήποτε διαφορά προκύπτει ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα μέρη, τα οποία δεν επιθυμούν να είναι παρόντες και αντιμέτωποι το ένα με το άλλο, είτε γιατί διακατέχονται από πολύ έντονα αρνητικά μεταξύ τους συναισθήματα, είτε γιατί βρίσκονται σε άλλη πόλη ή χώρα και δεν είναι εύκολη η μετακίνησή τους.

Μπορεί δηλαδή, να επιλυθεί παραδείγματος χάρη, μία οικογενειακή διαφορά, κατά την οποία οι δύο πρώην σύζυγοι δεν επιθυμούν να αντιμετωπίσουν δια ζώσης ο ένας τον άλλο, και δεν επιθυμούν να καταλήξουν στα δικαστήρια καταναλώνοντας μία πολύ μεγάλη ποσότητα χρημάτων και χρόνου. Για αυτούς είναι ιδανική η λύση της Ηλεκτρονικής Επίλυσης των Διαφορών.

Η Ηλεκτρονική Επίλυση Διαφοράς, ή όπως θα τη συναντήσουμε ως έννοια διεθνώς ODR (On line Dispute Resolution), πραγματοποιείται με τη συνδρομή ενός Διαμεσολαβητή, ειδικά εκπαιδευμένου, ο οποίος έχει παρακολουθήσει όχι μόνο τη βασική εκπαίδευση διαμεσολαβητών, αλλά την ειδική μετεκπαίδευση της διεθνούς διαπίστευσης για την Ηλεκτρονική Διαμεσολάβηση, από κάποιον από τους αναγνωρισμένους και διεθνείς φορείς εκπαίδευσης.

Η διαδικασία είναι η ίδια με αυτή που ακολουθείται στην κανονική διαμεσολάβηση, και το μόνο που αλλάζει είναι ότι όλα τα μέρη, δηλαδή ο Διαμεσολαβητής και οι δύο ή περισσότερες πλευρές που αντιμετωπίζουν ένα ζήτημα, δεν συναντιούνται αλλά πραγματοποιούν συνεδρίες κοινές ή κατ’ ιδίαν, μέσω κάποιου ηλεκτρονικού μέσου, υπολογιστή, τάμπλετ ακόμη και κινητού. Το διαδίκτυο είναι λοιπόν ο πρωταγωνιστής αυτής της διαδικασίας ενώ κατά τα λοιπά δεν αλλάζει τίποτε άλλο.

Οι αρχές του απορρήτου και της εμπιστευτικότητας παίζουν, και σε αυτή την μορφή επίλυσης διαφορών, κυρίαρχο ρόλο. Τίποτα από αυτά που θα ειπωθούν είτε μόνο στο διαμεσολαβητή είτε γενικά στη διαδικασία, δεν πρόκειται να διαρρεύσει προς τα έξω, ενώ αν η υπόθεση δεν επιλυθεί και καταλήξει στα δικαστήρια, τίποτα από αυτά που θα ειπωθούν δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αποδεικτικό μέσο στην ακροαματική διαδικασία.

Ένα ζήτημα λοιπόν, που έχει δυσκολίες να επιλυθεί και μπορεί να προϋποθέτει πολλά έξοδα για να επιλυθεί, τώρα πλέον, με την Ηλεκτρονική Επίλυση της Διαφοράς, είναι πολύ εύκολη η επίλυσή του. Ο χρόνος που χρειάζεται για να φθάσουμε στην λύση μπορεί να είναι και μίας μέρας, ήτοι 8 ώρες, συνεδρίας, άμεσα, και με τον πλέον κατάλληλο τρόπο και για τα δύο μέρη.

Η απόφαση , το ιδιωτικό συμφωνητικό που ηλεκτρονικά θα υπογραφεί από τα μέρη, έχει την ίδια εκτελεστότητα όπως μία δικαστική απόφαση. Οι σχέσεις των δύο μερών αντί να καταστραφούν, όπως συμβαίνει μετά από ένα δραματικό δικαστικό αγώνα, θα διορθωθούν και ίσως θα λειτουργήσουν και σε νέα βάση. Και γενικά όλη η διαδικασία προσφέρει οφέλη και μόνο σε όποιον την επιλέξει.

Τα έξοδα που θα απαιτηθούν είναι ελάχιστα συγκριτικά με αυτά στα οποία υποβάλλονται τα μέρη που διαλέγουν τη δικαστική οδό. Δεν έχει παραστάσεις ακριβές των δικαστηρίων, δεν έχει έξοδα επίδοσης των δικογράφων, δεν έχει έξοδα μετακίνησης. Επιπλέον, εξοικονομείται χρόνος καθώς η διαφορά μπορεί να επιλυθεί και από το σπίτι του κάθε μέρους και την ώρα που τον εξυπηρετεί.

Για την προσφυγή των ενδιαφερομένων στην ηλεκτρονική διαμεσολάβηση, πρέπει είτε να επισκεφθεί κανείς την Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα Επίλυσης Διαφορών να υποβάλλει την αίτησή του και να ακολουθηθεί μία εύκολη και γρήγορη διαδικασία, αν η διαφορά έχει να κάνει με μέρη που ζούνε σε διαφορετικές χώρες , είτε μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης και του καταλόγου που τηρείται ηλεκτρονικά, να αναζητηθούν οι διαπιστευμένοι διαμεσολαβητές και μέσα από αυτούς αυτοί που έχουν ειδίκευση στην Ηλεκτρονική Επίλυση της Διαφοράς και να υποβάλλουν το αίτημά τους. Οι Διαμεσολαβητές κατόπιν θα ενημερώσουν τα μέρη για ότι χρειάζεται να κάνουν, ώστε να ξεκινήσει η ODR.

Ο θεσμός της Διαμεσολάβησης, σιγά σιγά, γίνεται θεσμός που προάγει την εξωδικαστική και την ειρηνική επίλυση της διαφοράς. Μετά από την ταλαιπωρία και τις ψυχοφθόρες και δαπανηρές διαδικασίες των δικαστηρίων, έρχεται η ανάγκη των πολιτών να βρίσκουν την λύση που τους ταιριάζει, φθηνά, έγκυρα και ανώδυνα, ώστε να μπορεί όντως να διευθετείται κάποιο ζήτημα και όχι να «σέρνεται» χρόνια ολόκληρα στις δικαστικές αίθουσες. Και ειδικά η Ηλεκτρονική Επίλυσης Διαφοράς έρχεται να κάνει ακόμη πιο εύκολη αυτή τη διαδικασία. Για να μπορούν να επιλύονται διαφορές που ποτέ τελικά δε θα επιλύονταν μέσω δικαστηρίων.

Όλγα Ν. Τσιπτσέ 

Δικηγόρος παρ’ Εφέταις – Διαμεσολαβήτρια αστικών/εμπορικών/οικογενειακών υποθέσεων και ηλεκτρονικής διαμεσολάβησης

 

Πρώτη Δημοσίευση: 20/6/2016 στην ενημερωτική ιστοσελίδα http://vimapress.gr

http://vimapress.gr/society/18953platformahlektronikhsdiamesolabhshs

 

*Κάθε Δευτέρα η Όλγα Ν. Τσιπτσέ αρθρογραφεί στο www.vimapress.gr για το θεσμό της Διαμεσολάβησης.