Εναλλακτικές Μέθοδοι
Εναλλακτικές Μέθοδοι Επίλυσης Διαφορών
Με τον όρο «εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης διαφορών» (Alternative Dispute Resolution – ADR methods) αναγνωρίζονται διεθνώς όλα τα μέσα και οι διαδικασίες που οδηγούν στην επίλυση μιας διαφοράς χωρίς την έκδοση δικαστικής απόφασης. Κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα των εναλλακτικών μεθόδων επίλυσης είναι ότι προσδίδουν στα ίδια τα μέρη της διαφοράς πρωτεύοντα ρόλο στη διαδικασία διευθέτησης, καθώς, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τα ίδια συμμετέχουν ενεργά στην αναζήτηση μιας κοινά αποδεκτής συμφωνίας ή συμβιβαστικής λύσης.
Στην Ελλάδα, σήμερα, είναι διαθέσιμοι και προσβάσιμοι οι ακόλουθοι εναλλακτικοί μηχανισμοί επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών:
α. Διαιτησία
Τα επίδικα θέματα εξετάζονται από ένα τρίτο μέρος που έχει επιλεχθεί από τα μέρη της διαφοράς, τον διαιτητή. Ο διαιτητής εκδίδει δεσμευτική απόφαση, μετά από μία οιονεί δικαστική διαδικασία που περιλαμβάνει εξέταση μαρτύρων και εκτίμηση αποδείξεων.
Η διαιτησία εφαρμόζεται ήδη εδώ και πολλές δεκαετίες και εμφανίζει σημαντικό βαθμό διάδοσης, διεθνώς και στην Ελλάδα, ιδίως σε υποθέσεις εμπορικού δικαίου.
β. Διαμεσολάβηση
Ένας ουδέτερος, κατάλληλα εκπαιδευμένος τρίτος, ο διαμεσολαβητής, αναλαμβάνει να υποβοηθήσει τις διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα μέρη μιας διαφοράς, ώστε τα ίδια να καταλήξουν σε μία κοινά αποδεκτή, δεσμευτική λύση.
Η διαμεσολάβηση κερδίζει συνεχώς έδαφος διεθνώς και στην Ευρώπη. Στη χώρα μας εισήχθη με τον ν. 3898/2010.
γ. Δικαστική Μεσολάβηση
Τον ρόλο του τρίτου, μεσολαβητή, αναλαμβάνει δικαστικός λειτουργός που διαθέτει την εξουσία να απευθύνει και συγκεκριμένες προτάσεις για την επίτευξη συμφωνίας ανάμεσα στα μέρη.
Η εισαγωγή της δικαστικής μεσολάβησης στην Ελλάδα συντελέσθηκε με τον ν. 4055/2012. Σήμερα, δικαστές μεσολαβητές έχουν ορισθεί σε όλα τα Πρωτοδικεία και Εφετεία της χώρας.