Ήταν μία μοναδική εμπειρία να παρακολουθεί κάποιος τους 46 κυβερνητικούς αξιωματούχους να υπογράφουν τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εκτέλεση των εμπορικών συμφωνιών που προκύπτουν από τη Διαμεσολάβηση στις 7 Αυγούστου 2019 στη Σιγκαπούρη.
Το τελικό σχέδιο της ανωτέρω Σύμβασης και ο αντίστοιχος πρότυπος νόμος, είχαν εγκριθεί ήδη κατά την 51η σύνοδο της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνές Εμπορικό Δίκαιο (UNCITRAL) στις 26 Ιουνίου 2018.
Αναμφίβολα η Σύμβαση, η οποία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ εντός 6 μηνών, αποτελεί σημαντικό ορόσημο για τη Διαμεσολάβηση. Ο Πρωθυπουργός της Σιγκαπούρης, Lee Hsien Loong, δήλωσε ενώπιον των εκπροσώπων εβδομήντα κρατών ότι “… η Σύμβαση θα συμβάλει στην προώθηση του διεθνούς εμπορίου, των εμπορικών συναλλαγών και των επενδύσεων. Όταν αναπτύσσεται ένα σταθερό πλαίσιο για τη διαχείριση των συγκρούσεων, μπορούμε από κοινού να εμποδίσουμε την άσκοπη κλιμάκωση των εμπορικών διαφορών και τις συνακόλουθες ανυπολόγιστες συνέπειες τους. Όπως επέδρασε η Σύμβαση της Νέας Υόρκης στην εφαρμογή της διεθνούς διαιτησίας, αντίστοιχα και η Σύμβαση της Σιγκαπούρης θα οδηγήσει αναμφισβήτητα σε αύξηση της χρήσης της Διαμεσολάβησης στα επόμενα δέκα χρόνια”.
Ο ασιατικός γίγαντας
Από τις 46 χώρες που υπέγραψαν τη Σύμβαση, 20 ήταν ασιατικές, συμπεριλαμβανομένων της Κίνας και της Ινδίας. Σε σύγκριση με τη Σύμβαση της Διαιτησίας, όπου μόνο 3 από τις πρώτες 24 υπογράφουσες χώρες το 1958 ήταν ασιατικές (Ινδία, Πακιστάν και Φιλιππίνες), η σημασία της υπογραφής της Σύμβασης στη Σιγκαπούρη είναι περισσότερο από συμβολική και δεν αποτελεί σύμπτωση ότι επιλέχθηκε ασιατική δικαιοδοσία για να φιλοξενήσει την υπογραφή της.
Η Ασία έχει την πλέον ταχέως αναπτυσσόμενη μεσαία τάξη στον κόσμο και αποτελεί βασικό μοχλό της παγκόσμιας οικονομίας. Η Διαμεσολάβηση θα έχει τεράστια εφαρμογή, λόγω του τεράστιου όγκου της οικονομικής δραστηριότητας. Οι ασιατικές κυβερνήσεις έχουν ήδη προβεί στις απαραίτητες ενέργειες και οι στόχοι που έχουν τεθεί είναι σαφείς: Η ανάπτυξη μίας εκτεταμένης δομής παροχής υπηρεσιών Διαμεσολάβησης υψηλών προδιαγραφών, η εδραίωση σε διεθνές επίπεδο της Διαμεσολάβησης και η δημιουργία μιας παγκόσμιας πλατφόρμας επίλυσης διαφορών συμβατή με τις ασιατικές αξίες και τα πρότυπα των ασιατικών υπερδυνάμεων.
Πριν από την υπογραφή της Σύμβασης, η κινεζική κυβέρνηση είχε τονίσει ότι η Διαμεσολάβηση θα αποτελεί σημαντικό αντικείμενο του Διεθνούς Εμπορικού Δικαστηρίου της Κίνας για την επίλυση των διαφορών που προκύπτουν από τον λεγόμενο Δρόμο του Μεταξιού. Η ινδική κυβέρνηση έχει επίσης νομοθετήσει υποχρεωτικό προστάδιο Διαμεσολάβησης των εμπορικών διαφορών.
Τεχνολογία και ανάπτυξη της Διαμεσολάβησης
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που συνδέεται με τον ανερχόμενο ρόλο της Ασίας στη Διαμεσολάβηση είναι η αυξανόμενη επιρροή της ψηφιακής τεχνολογίας. Η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Σιγκαπούρη συγκεντρώνουν τεχνογνωσία, υποδομές και επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Με δεδομένο το άλμα στην τεχνητή νοημοσύνη, το διαδίκτυο θα εισέλθει και στη Διαμεσολάβηση και νέες εφαρμογές θα προβλέπουν και θα αποτρέπουν την κλιμάκωση των διαφορών και τη γρήγορη επίλυσή τους Οι εξελίξεις στα μέσα επικοινωνίας θα κάνουν τη διαδικασία της Διαμεσολάβησης πιο ευέλικτη, ενισχύοντας περαιτέρω το πλεονέκτημα της εξοικονόμησης κόστους και χρόνου σε σχέση με τις παραδοσιακές διαδικασίες επίλυσης. Η γλώσσα της Διαμεσολάβησης θα αλλάξει επίσης και με τη βοήθεια της προηγμένης ανάλυσης δεδομένων, οι Διαμεσολαβητές θα καταλήγουν σε συμφωνίες ακόμη ταχύτερα, εκτός συγκεκριμένων πλαισίων και σε πολλαπλά επίπεδα, χωρίς αυτό απαραίτητα να σημαίνει ότι θα αντικατασταθούν από τα ρομπότ και την τεχνητή νοημοσύνη.
Φτάνοντας στο τελευταίο και σημαντικό σημείο αυτής της ανάρτησης θα ήθελα να επανέλθω στην ουσία της Σύμβασης. Με τις ΗΠΑ να αποτελούν επίσης μία από τις πρώτες υπογράφουσες χώρες, περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας οικονομίας έχει υπογράψει τη Σύμβαση. Είναι μόνο θέμα χρόνου να υπογράψει και το άλλο μισό.
Αισθάνομαι, όπως και πολλοί άλλοι υποστηρικτές της Διαμεσολάβησης, ότι είναι προνόμιο που ζούμε στις μέρες μας την υπογραφή της Σύμβασης, η οποία αποτελεί σίγουρα ένα πολύ καλό λόγο να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον της Διαμεσολάβησης.
Ζωή Ε. Γιαννοπούλου
Δικηγόρος ΔΝ
Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔΔΑ, ΗΒ, ΗΠΑ
Διευθύντρια Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Επίλυσης Συγκρούσεων
