Τα μέρη μιας υπόθεσης που υπάγεται σε Διαμεσολάβηση είναι πρόσωπα που διαφωνούν μεταξύ τους και έχουν τις περισσότερες φορές εντελώς διαφορετική θεώρηση των θεμάτων που τα απασχολούν και επιθυμούν να επιλύσουν. Τα μέρη συνήθως βρίσκονται σε μια συγκεχυμένη κατάσταση στην οποία κυριαρχούν έντονα πληγωμένα συναισθήματα θυμού και πικρίας, προσπάθεια επιβολής θέσεων και αντικρουόμενα συμφέροντα που τα εμποδίζουν να δουν με καθαρότητα τα πραγματικά σημαντικά θέματα που πρέπει να επιλυθούν καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτά πρέπει να ιεραρχηθούν. Με ποιο τρόπο λοιπόν θα οργανωθεί ένα διάγραμμα των θεμάτων και με ποια σειρά αυτά θα συζητηθούν; Θα συζητήσουμε πρώτα αυτό που θέλω εγώ ή αυτό που θέλεις εσύ; Ο Διαμεσολαβητής είναι εκείνος που θα οργανώσει τον τρόπο διεξαγωγής της συζήτησης στη Διαμεσολάβηση.
Συγκεκριμένα ο Διαμεσολαβητής κατά τις προπαρασκευαστικές συναντήσεις με μέρη θα προσπαθήσει να αντλήσει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες. Εν συνεχεία μέσα από τις πληροφορίες αυτές θα εντοπίσει, θα συγκεκριμενοποιήσει και θα οργανώσει τα προς διαπραγμάτευση θέματα. Η οργάνωση αυτών των θεμάτων για τη δημιουργία της ημερήσιας διάταξης της Διαμεσολάβησης και η σειρά με την οποία αυτά θα συζητηθούν στη Διαμεσολάβηση αποτελεί καταρχήν πρωταρχικό μέλημα για το Διαμεσολαβητή και μια από τις βασικές παραμέτρους για μια επιτυχή Διαμεσολάβηση. Η σειρά συζήτησης των θεμάτων δεν προσδιορίζεται ούτε από τη χρονική σειρά που αυτά συνέβησαν ή που αυτά αρχικά συζητήθηκαν.
Η προσπάθεια του Διαμεσολαβητή θα επικεντρωθεί στη διαμόρφωση εκείνης της σειράς προτεραιότητας που θα αυξήσει την πιθανότητα τα μέρη να κατανοήσουν καλύτερα το ένα το άλλο και εν τέλει θα καταστήσει πιθανότερη την επίλυση των συγκρούσεων. Για την οργάνωση της σειράς συζήτησης των θεμάτων θα ακολουθήσει κάποιες βασικές αρχές που θα οδηγήσουν τα μέρη όλο και πιο κοντά στην επίτευξη συμφωνίας. Αρχικά ο Διαμεσολαβητής θα υπογραμμίσει τα κοινά συμφέροντα των μερών που αποτελούν τον κοινό τους στόχο.
Εν συνεχεία θα διατυπώσει τα θέματα με ένα όσο το δυνατό πιο απλό, γενικό, αποφορτισμένο και ουδέτερο τρόπο αποφεύγοντας νομικούς όρους, όπως π.χ. φροντίδα του παιδιού αντί για επιμέλεια οικονομικά αντί κάποια συγκεκριμένη αξίωση κλπ. Θα τοποθετήσει τα θέματα στον πίνακα ώστε να είναι ορατά σε όλους και αφού τα μέρη συμφωνήσουν με τους όρους διατύπωσης που προτείνει ο Διαμεσολαβητής. Θα διευκρινίσει στα μέρη ότι η εγγραφή και παράθεση των θεμάτων στον πίνακα δεν σημαίνει ότι κάποια είναι πιο σημαντικά από τα άλλα.
Όλα τα θέματα είναι εξίσου σημαντικά για τα μέρη, προκειμένου καμία πλευρά να μην νοιώσει ότι ο Διαμεσολαβητής δεν είναι ουδέτερος. Αυτό γίνεται προκειμένου να οργανωθεί καλύτερα η Διαμεσολάβηση και να γίνει δημιουργική διαχείριση του χρόνου που είναι τόσο πολύτιμος στη Διαμεσολάβηση. Καθώς τα μέρη δυσπιστούν ως προς την πιθανότητα να συμφωνήσουν, εν συνεχεία ο Διαμεσολαβητής θα ξεκινήσει από εκείνο το θέμα που είναι σημαντικό και για τα δύο μέρη ή που τα μέρη είναι περισσότερο πιθανό να συμφωνήσουν έστω και αν αυτό είναι κάτι απλό και δευτερεύον προκειμένου να δημιουργήσει στα μέρη ένα θετικό έναυσμα και την αναγκαία πεποίθηση ότι τα μέρη μπορούν εν τέλει σταδιακά να συνεννοηθούν και σε άλλα πιο σύνθετα θέματα.
Ο Διαμεσολαβητής οργανώνοντας με τον τρόπο αυτό τη συζήτηση των θεμάτων στη Διαμεσολάβηση αργά, σταδιακά και επιδέξια θα μεταβάλλει την συγκρουσιακή διάθεση των μερών και θα τα οδηγήσει με μικρά βήματα προς την επίτευξη της τελικής συμφωνίας.
Παναγιώτα Λουκάκου – Δικηγόρος – Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια – Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών
