Αποτελεί συνηθισμένη περίπτωση περισσότερα από ένα πρόσωπα να είναι κύριοι ενός ακινήτου, δηλαδή κάθε κύριος να έχει εξ αδιαιρέτου μερίδιο επί του κοινού ακινήτου. Ένα ζευγάρι που σκοπεύει να παντρευτεί αγοράζει μια κατοικία εξ αδιαιρέτου ή ένας γονέας πεθαίνει και το ακίνητο του κληρονομείται από τα παιδιά του. Ανεξάρτητα από το λόγο δημιουργίας της συγκυριότητας, αυτή είναι μια σχέση που μπορεί να γεννήσει διαφωνίες και συγκρούσεις που είναι ικανές να λάβουν διαστάσεις εμφυλίου πολέμου.
Ο ένας συγκύριος μπορεί να εμποδίζει τη σύγχρηση του άλλου συγκυρίου ή ο ένας να κάνει χρήση του ακινήτου, να μεριμνά και να ξοδεύει για τη συντήρηση και τη βελτίωση του κοινού ακινήτου, ενώ ο άλλος συγκύριος, να μην επιδεικνύει κανένα ενδιαφέρον και να αρνείται να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Ένας συγκύριος μπορεί να εκμεταλλεύεται το κοινό ακίνητο και να απολαμβάνει από αυτό ωφελήματα, στα οποία όμως έχουν δικαίωμα όλοι οι συγκύριοι.
Παρόλο που η συγκυριότητα γεννά υποχρεώσεις και δικαιώματα τα οποία σταματούν εκεί που αρχίζουν οι αντίστοιχες υποχρεώσεις και τα δικαιώματα του άλλου, όλοι δεν έχουν τις ίδιες αντιλήψεις ούτε είναι πρόθυμοι να τα σεβαστούν. Οι συγκρούσεις μπορεί να καταστήσουν αδύνατη τη συνεννόηση και να καταλήξουν στην επιθυμία ενός ή περισσοτέρων συγκυρίων για διανομή.
Η προσφυγή στο δικαστήριο μπορεί να σηματοδοτήσει την έναρξη ενός μακροχρόνιου και πολυέξοδου δικαστικού αγώνα στο δικαστήριο του τόπου του ακινήτου που μπορεί να είναι διάφορος από τον τόπο κατοικίας του ή των συγκυρίων.
Ακόμη και εάν η αυτούσια διανομή είναι εφικτή ή υπάρχει και προτείνεται άλλος επωφελέστερος τρόπος διανομής το δικαστήριο δεν δεσμεύεται από τις απόψεις των διαδίκων και μπορεί να αποφασίσει την πώληση του ακινήτου με πλειστηριασμό. Η δικαστική απόφαση μπορεί να μην περιέχει τη λύση που οι διάδικοι είχαν φανταστεί ούτε αυτή να είναι μια πραγματικά επωφελής λύση.
Υπάρχει κάποιος άλλος τρόπος λύσης της κοινωνίας των συγκυρίων που να μπορεί να προσφέρει ικανοποίηση στις ανάγκες όλων των κοινωνών;
Η προσφυγή στη διαδικασία της Διαμεσολάβησης που προβλέπεται από το Ν.3898/2010, όπως τροποποιηθείς από το Ν.4512/2018, ισχύει προσφέρει τη δυνατότητα στα μέρη να επιλύσουν τη διαφορά τους με τη συνδρομή ενός ουδέτερου και αμερόληπτου τρίτου, του Διαμεσολαβητή. Οποιοσδήποτε συγκύριος μαζί με το δικηγόρο του μπορεί να επιλέξει ένα διαπιστευμένο Διαμεσολαβητή και να του αναθέσει να υποβάλλει πρόταση για Διαμεσολάβηση στην άλλη πλευρά και το δικηγόρο της. Αλλά και όλοι οι συγκύριοι μαζί με τους δικηγόρους τους μπορούν να επιλέξουν το πρόσωπο του Διαμεσολαβητή από κοινού.
Ο Διαμεσολαβητής πρέπει να περιλαμβάνεται στον κατάλογο διαπιστευμένων Διαμεσολαβητών του Υπουργείου Δικαιοσύνης (http://www.diamesolavisi.gov.gr/anazitisi-diamesolavitwn).
Τα μέρη μαζί με τους δικηγόρους τους θα συμμετάσχουν στη διαδικασία της Διαμεσολάβησης, η οποία διεξάγεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο μακριά από τα δικαστήρια. Ο Διαμεσολαβητής με τις γνώσεις και τις δεξιότητες του, μαζί με τα μέρη και τους δικηγόρους τους θα εντοπίσουν τα πραγματικά συμφέροντα και τις πραγματικές επιδιώξεις κάθε συγκυρίου, θα εξετάσει μαζί τους αναλυτικά όλες τις διαφορετικές λύσεις και θα αναζητήσει εκείνη τη λύση που εμφανίζει η μεγαλύτερη σύμπτωση συμφερόντων των μερών.
Τα μέρη μπορούν να καταλήξουν σε μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία που να ανταποκρίνεται στις προσωπικές τους επιδιώξεις, η οποία θα διατυπωθεί σε γραπτή συμφωνία με τη βοήθεια του Διαμεσολαβητή και των δικηγόρων τους και θα περιληφθεί στο πρακτικό Διαμεσολάβησης που θα υπογραφεί από όλους τους συμμετέχοντες. Το πρακτικό Διαμεσολάβησης μετά την κατάθεση του στη γραμματεία του αρμοδίου Πρωτοδικείου έχει ισχύ ισοδύναμη με δικαστική απόφαση.
Επειδή η συμφωνία των μερών αφορά ακίνητο που απαιτεί συμβολαιογραφικό τύπο και μεταγραφή, τα μέρη θα συνάψουν εν συνεχεία εκείνες τις απαραίτητες συμβολαιογραφικές πράξεις με τις οποίες θα υλοποιηθεί το περιεχόμενο της συμφωνίας τους. Και όλα αυτά θα πραγματοποιηθούν μέσα σε λίγες ώρες ή ημέρες, χωρίς τα μέρη να επιβαρυνθούν με δικαστικά έξοδα (έξοδα επιδόσεων, δικαστικό ένσημο κλπ) αλλά καταβάλλοντας μόνο το κάθε μέρος την αμοιβή του πληρεξουσίου δικηγόρου του και κατ’ ισομοιρία την αμοιβή του Διαμεσολαβητή.
Παναγιώτα Λουκάκου
Δικηγόρος- Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια – Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών
