Η Εκτελεστότητα των συμφωνιών που προκύπτουν από Διαμεσολάβηση, κατά την Οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά τη συνεδρίαση της 21^ης Μαΐου 2008, απεφάσισε και εξέδωσε την Οδηγία 2008/52/ΕΚ «για ορισμένα θέματα Διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις».

Στόχος της Οδηγίας είναι να διευκολύνει την πρόσβαση στην εναλλακτική επίλυση των διαφορών και να προαγάγει τον φιλικό διακανονισμό τους, ενθαρρύνοντας την προσφυγή στη Διαμεσολάβηση και φροντίζοντας για τη δημιουργία ισόρροπης σχέσης μεταξύ της Διαμεσολάβησης και των δικαστικών διαδικασιών.

Στο πλαίσιο αυτό, στο σκεπτικό των παραδοχών/εκτιμήσεων της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/52/ΕΚ, συμπεριλαμβάνεται και το ότι η Διαμεσολάβηση δεν θα πρέπει να θεωρείται, ως δευτερεύουσα λύση σε σχέση με τη δικαστική διαδικασία, υπό την έννοια, ότι η τήρηση των συμφωνιών που προκύπτουν από τη Διαμεσολάβηση δεν θα πρέπει να εξαρτάται από την καλή θέληση των μερών αλλά θα πρέπει τα κράτη μέλη να εξασφαλίζουν ότι τα μέρη έγγραφης συμφωνίας, που προκύπτει από Διαμεσολάβηση, μπορούν να ζητούν την εκτέλεση της συμφωνίας. Άρνηση των κρατών μελών, για αναγνώριση της συμφωνίας ως εκτελεστής (λόγω της φύσεώς της), χωρεί μόνο σε περίπτωση που το περιεχόμενο της συμφωνίας αντιβαίνει στο εθνικό δίκαιο (των κρατών μελών), συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ιδιωτικού δικαίου τους, ή εφόσον δεν προβλέπεται  στο εν λόγω δίκαιο η εκτελεστότητα του περιεχομένου της συγκεκριμένης συμφωνίας. Καθώς επίσης αναφέρεται ότι το περιεχόμενο συμφωνίας που προκύπτει από Διαμεσολάβηση, η οποία κηρύσσεται εκτελεστή σε ένα κράτος μέλος, θα πρέπει να αναγνωρίζεται και να θεωρείται εκτελεστό στα λοιπά κράτη μέλη σύμφωνα με την εφαρμοστέα κοινοτική νομοθεσία ή το εθνικό δίκαιο. Αυτό μπορεί να στηριχθεί στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 44/2001 του Συμβουλίου  της 22ας Δεκεμβρίου 2000, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις ή στον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2201/2003 του Συμβουλίου, της 27^ης Νοεμβρίου 2003, για τη διεθνή δικαιοδοσία και την αναγνώριση και εκτέλεση αποφάσεων σε συζυγικές διαφορές και διαφορές γονικής μέριμνας. Και συγκεκριμένα ο Κανονισμός (ΕΚ) 2201/2003 ορίζει ότι οι συμφωνίες μεταξύ των μερών, προκείμενου να είναι εκτελεστές σε άλλο κράτος μέλος, πρέπει να είναι εκτελεστές στο κράτος μέλος στο οποίο συνήφθηκαν.

Στο άρθρο 6.4 της Οδηγίας ορίζεται, ότι δεν θίγονται οι κανόνες που ισχύουν για την αναγνώριση και την εφαρμογή σε άλλο κράτος μέλος συμφωνίας, η οποία έχει κηρυχθεί εκτελεστή σύμφωνα με εφαρμοστέο της δίκαιο.

Με την ψήφιση της ανωτέρω Οδηγίας 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21^ης Μαΐου 2008 «για ορισμένα θέματα Διαμεσολάβησης σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις», τα περισσότερα κράτη μέλη ενσωμάτωσαν τις διατάξεις της στους εθνικούς τους νόμους.

Η προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην ανωτέρω  Οδηγία 2008/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21^ης Μαΐου 2008 υλοποιήθηκε αρχικώς με το νόμο 3898/2010 (ΦΕΚ Α΄ 211/16-12-10) «Διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις» και εν συνεχεία με τα άρθρα 178 έως 206  του νόμου 4512/2018 (ΦΕΚ Α΄ 5/17-01-18) «Ρυθμίσεις σχετικές με το θεσμό της Διαμεσολάβησης».

Η εκτελεστότητα των συμφωνιών που προκύπτουν από Διαμεσολάβηση, ρυθμίζεται στο άρθρο 184 του Ν.4512/2018.

Σε περίπτωση ευδοκίμησης της Διαμεσολάβησης και επίτευξης συμβιβαστικής λύσης, συντάσσεται Πρακτικό Διαμεσολάβησης, το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει τα στοιχεία του άρθρου 184  παρ. 1 του Ν.4512/2018. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην περιγραφή της συμφωνίας των μερών, η οποία πρέπει να είναι διατυπωμένη με τρόπο κατανοητό, απολύτως προσδιορισμένη, αναλυτική και σαφής, και σε περίπτωση που περιλαμβάνει συμφωνία των μερών για ύπαρξη αξίωσης δεκτικής αναγκαστικής εκτέλεσης (άρθρο 184 παρ. 4 Ν.4512/2018) αυτή αποτελεί εκτελεστό τίτλο σύμφωνα με την περίπτωση γ΄ της παρ.2 του άρθρου 904ΚΠολΔ από την κατάθεσή του στην Γραμματεία του αρμόδιου Μονομελούς Πρωτοδικείου και περιβάλλεται τον εκτελεστήριο τύπο του απογράφου από τον δικαστή του Μονομελούς Πρωτοδικείου.