ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΩΝ – ΕΕΔ και ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ – ΟΠΕΜΕΔ ευχαρίστως σας γνωρίζουν ότι η εκδήλωση, που έλαβε χώρα διαδικτυακά την 31η Μαΐου 2021, στα πλαίσια της οποίας έγινε η δέκατη έκτη Διάλεξη του Δεύτερου Κύκλου Διαλέξεων για τη Διαμεσολάβηση, που διοργανώνουν, στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία.
Συντονίστρια ήταν η Πρόεδρος της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΩΝ, κυρία Κατερίνα Κωτσάκη, η οποία καλωσόρισε τον ομιλητή, κύριο Leonardo D’Urso, Διαμεσολαβητή εγνωσμένου διεθνούς κύρους, με εμπειρία 25 ετών στους Εναλλακτικούς Τρόπους Επίλυσης Διαφορών και ειδικότερα στη Διαμεσολάβηση, συνιδρυτή και Διευθύνοντα Σύμβουλο του ADR Center, Αναπληρωτή Καθηγητή στο Straus Institute for Dispute Resolution του Pepperdine University και μέλος του Δ.Σ. του Weinstein International Foundation – Mediating a Better Future. Η θεματική της Διάλεξης ήταν:
«Lessons learned after one million and half mediations in Italy»
Ο κ. Leonardo D’Urso, Διαμεσολαβητής με δραστηριότητα πλήρους απασχόλησης, μοιράστηκε μαζί μας τις εμπειρίες του, τόσο από τις διαμεσολαβήσεις, τις οποιες έχει διεξάγει ο ίδιος στην Ιταλία και σε πολυάριθμες άλλες χώρες, όσο και από τις πάνω από 1.500.000 διαμεσολαβήσεις, που έχουν λάβει χώρα στην Ιταλία από την έναρξη της ισχύος του Νόμου, που προβλέπει την πρώτη υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης σε διάφορες κατηγορίες υποθέσεων, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ στην Ιταλία το έτος 2013. Εμπειρίες ιδιαίτερα χρήσιμες και για την Ελλάδα, δεδομένου ότι, λίγο πολύ, η Νομοθεσία των δύο χωρών μας έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά ως προς τη Διαμεσολάβηση, αφού η Ελλάδα, ουσιαστικά, ακολούθησε το λεγόμενο «ιταλικό μοντέλο». Έτσι, η εξέταση των ορθών και των εσφαλμένων επιλογών της Ιταλίας είναι χρήσιμη για την, κατά περίπτωση, υιοθέτηση σωστών ή την αποφυγή εσφαλμένων πρακτικών.
Η πρώτη παρατήρηση του κ. Leonardo D’Urso ήταν ότι ο Ιταλικός Νόμος παρέμεινε αμετάβλητος για μακρό χρονικό διάστημα, κάτι που ήταν λάθος. Έπρεπε, όπως τόνισε ο ομιλητής, να υπάρχει μια Διαρκής Επιτροπή, η οποία να συγκεντρώνει πληροφορίες και να προτείνει εκάστοτε ενδεδειγμένες αλλαγές. Η παράλειψη αυτή οφείλεται, κατά τον κ. D’Urso, στο γεγονός ότι οι δύο προηγούμενοι Υπουργοί Δικαιοσύνης της Ιταλίας δεν ήταν υπέρ του θεσμού της Διαμεσολάβησης και δεν μπορούσαν να είναι αφού δεν τον γνώριζαν. Αυτό, όμως, άλλαξε ήδη με τη νέα Υπουργό Δικαιοσύνης, η οποία είναι υπέρ της Διαμεσολάβησης και η πρώτη κίνηση της ήταν να ελέγξει τα στατιστικά στοιχεία και να ορίσει μια Επιτροπή για να προβεί στις απαιτούμενες αλλαγές του ισχύοντος Νόμου για την Διαμεσολάβηση. Πρωταρχικός στόχος της εν λόγω Επιτροπής είναι η αύξηση του αριθμού του διαμεσολαβήσεων.
Το κύριο πρόβλημα, που αντιμετώπισε στην Ιταλία σχετικά με την υποχρεωτική αρχική συνεδρίαση Διαμεσολάβησης, ήταν ότι τα ποσοστά εμφάνισης του μέρους, που εκκαλείτο σε αυτήν, ήταν πολύ μικρά. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια, το ποσοστό ήταν μόλις 30%. Σήμερα το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 47% λόγω της απόφασης επιβολής ποινών στα μέρη, που δεν εμφανίζονται. Ο κ. D’Urso ανέφερε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, εκείνο ενός Δήμου της Ρώμης, ο οποίος αρνείτο συστηματικά να συμμετέχει στην υποχρεωτική πρώτη συνεδρία, έως τη στιγμή που ένας Δικαστής του επέβαλε ένα σημαντικό πρόστιμο. Έκτοτε, άλλαξε στάση!
Σε επίρρωση δε της άποψης περί της αναγκαιότητας της αυτοπρόσωπης παρουσίας των μερών και όχι μόνο των νομικών παραστατών τους ,ο ομιλητής αναφέρθηκε στην λεγόμενη assisted negotiation, η οποία έχει εισαχθεί στην Ιταλία και γίνεται μεταξύ των δικηγόρων, αλλά απέτυχε, ακριβώς λόγω του ότι τα μέρη δεν παρίστανται αυτοπροσώπως σε αυτήν.
Στη συνέχεια, ο κ. D’Urso, αναφέρθηκε σε μερικές από τις βελτιώσεις του Νόμου, τις οποίες προτείνει η Επιτροπή και που είναι βέβαιος ότι θα υλοποιηθούν συμβάλλοντας στην προώθηση της Διαμεσολάβησης. Μία από τις προτάσεις / τροποποιήσεις αυτές είναι η παροχή οικονομικών/φορολογικών κινήτρων για τη συμμετοχή στη Διαμεσολάβηση. Με το νέο Νόμο- όπως τον αποκάλεσε ο ομιλητής δεδομένου ότι είναι σίγουρος ότι οι τροποποιήσεις θα γίνουν πράξη – αναμένεται να υπάρξει πρόβλεψη ενός tax credit (όπως το χαρακτήρισε ο κ. D’Urso) έως του ποσού των εξακοσίων ευρώ για έξοδα συμμετοχής στη Διαμεσολάβηση και η παράλληλη αύξηση των αμοιβών για την συμμετοχή στην υποχρεωτική πρώτη συνάντηση.
Ένα άλλο στοιχείο του νέου Νόμου, θα είναι η εισαγωγή σε αυτόν διατάξεων, οι οποίες αφενός μεν θα υποχρεώνουν (αυτό που ήδη προβλέπεται στον Ελληνικό Νόμο) τα μέρη να παρίστανται αυτοπροσώπως στην υποχρεωτική πρώτη συνεδρία και να μην αρκεί η εκπροσώπησή τους από τους δικηγόρους τους, αφετέρου δε θα υποχρεώνουν τις Τράπεζες και τις Ασφαλιστικές Εταιρείες να εκπροσωπούνται σε αυτή την πρώτη συνεδρία από εκείνους, που χειρίζονται πραγματικά τις συγκεκριμένες διαφορές και άρα είναι γνώστες αυτών, με την παράλληλη πρόβλεψη ποινών για τη μη τήρηση των σχετικών διατάξεων.
Μια άλλη σημαντική τροποποίηση, που εξετάζεται ,είναι η επέκταση των υποθέσεων στις οποίες θα προβλέπεται υποχρεωτική πρώτη συνεδρία. Έτσι, ενώ σήμερα μόλις για το 15% των εμπορικών υποθέσεων προβλέπεται υποχρεωτική πρώτη συνεδρία, η τροποποιημένη διάταξη θα προβλέπει την υποχρέωση υπαγωγής σε υποχρεωτική πρώτη συνεδρία και των εμπορικών υποθέσεων μεγάλης ή αόριστης διαρκείας (πχ συμβάσεις franchise, know how, εμπορικής αντιπροσωπείας, κλπ.) και όχι μόνον των διαφορών, που απορρέουν από «στιγμιαίες» εμπορικές συμβάσεις (πχ οι συμφωνίες εφ’ άπαξ αγοραπωλησίας αγαθών ή υπηρεσιών και οι εν γένει καταναλωτικές διαφορές).
Σημαντικό είναι ,τόνισε ο κύριος D’Urso, ότι έχει πλέον αποδειχθεί ότι το 85% των διαμεσολαβήσεων προέρχονται από την υποχρεωτική πρώτη συνεδρία, της οποίας είναι συνέχεια, ενώ μόλις το 15% είναι αμιγώς εκούσιες.
Ένα άλλο στοιχείο του νέου Νόμου θα είναι η ύπαρξη ρητών προβλέψεων για τη δυνατότητα εκπροσώπησης της Δημόσιας Διοίκησης (Δήμοι κλπ.) στη Διαμεσολάβηση και την παροχή εξουσίας και περιθωρίου συμβιβασμού στους υπαλλήλους αυτής, οι οποίοι είναι ιδιαιτέρως διστακτικοί λόγω του φόβου να βρεθούν αντιμέτωποι με κατηγορίες απιστίας σε περίπτωση συμβιβασμού. Φόβος, ο οποίος ήταν αποτρεπτικός παράγων στη συμμετοχή τους στη Διαμεσολάβηση.
Ένα σημαντικό πρόβλημα ,που επισήμανε ο κ. D’Urso, το οποίο εξηγεί τη διστακτικότητα των Δικαστών να παραπέμπουν υποθέσεις στη Διαμεσολάβηση, είναι ο τρόπος αξιολόγησής τους. Στην Ιταλία, οι Δικαστές αξιολογούνται βάσει του αριθμού των αποφάσεων, που εκδίδουν ετησίως (κατά μέσο όρο εκδίδονται διακόσιες πενήντα αποφάσεις ανά Πρωτοδίκη). Οι παραπεμπτικές, όμως, στη Διαμεσολάβηση αποφάσεις δεν συνυπολογίζονται στον αριθμό αυτό, με αποτέλεσμα οι Δικαστές να είναι διστακτικοί. Και έτσι συσσωρεύονται πολλές εκκρεμείς υποθέσεις, κάτι που αποτελεί ασφαλώς μείζον πρόβλημα. Με το νέο Νόμο, όμως, θα συνυπολογίζονται και οι παραπεμπτικές σε Διαμεσολάβηση αποφάσεις, γεγονός που θα αποτελεί σημαντικό κίνητρο για τους Δικαστές .
Μετά ,ο κ. D’Urso μοιράστηκε μαζί μας ένα πείραμα που έγινε στην Φλωρεντία πριν δύο χρόνια, για τον περιορισμό των εκκρεμών υποθέσεων. Στο εκεί Δικαστήριο προσλήφθηκαν φοιτητές, οι οποίοι έπρεπε να διαπιστώσουν ποιες από τις εκκρεμείς υποθέσεις θα μπορούσαν να υπαχθούν σε Διαμεσολάβηση. Το πείραμα πέτυχε και το τώρα θα εφαρμοστεί σε όλη τη χώρα.
Τελειώνοντας την ομιλία του, ο κ. D’Urso εξέφρασε την πεποίθηση ότι, αυτό που χρειάζεται, είναι πολιτική βούληση. Αν αυτή υπάρχει και προωθηθεί ο θεσμός της Διαμεσολάβησης, τότε η επιτυχία της είναι δεδομένη. Θα πρέπει, όμως, να υπάρχει στενή παρακολούθηση του θεσμού, καθώς και σωστή τήρηση και έλεγχος των σχετικών στατιστικών στοιχείων, ώστε να είναι εφικτή η συλλογή αξιόπιστων πληροφοριών .
Ακολούθησε εκτενής συζήτηση και τέθηκαν καίριες ερωτήσεις, στις οποίες ο ομιλητής απάντησε πρόθυμα δίνοντας εμπεριστατωμένες απαντήσεις, τις οποίες ακολούθησε ουσιαστικός και γόνιμος διάλογος και ανταλλαγή απόψεων με τους ακροατές.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης αυτής, ο κ. D’Urso ενημέρωσε τους συμμετέχοντες ότι το σύστημα της Ιταλίας διευκολύνεται από την ύπαρξη διαπιστευμένων Κέντρων Διαμεσολάβησης, τα οποία, λόγω της οργάνωσής τους, είναι σε θέση να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τις γραφειοκρατικές ανάγκες μιας διαμεσολάβησης, αλλά παράλληλα να εξασφαλίζουν την ουδετερότητα και αμεροληψία του διαμεσολαβητή, σιγά σιγά να αποκτούν φήμη και, μέσω του ελέγχου της αγοράς, να επιβιώνουν ή όχι. Όπως χαρακτηριστικά είπε, το Κέντρο του οποίου προΐσταται διεξάγει περίπου έξι χιλιάδες διαμεσολαβήσεις το χρόνο και οι φορές, κατά τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι δεν συμφώνησαν στο πρόσωπο του διαμεσολαβητή, που υπέδειξε το Κέντρο, ήταν ελάχιστες ( μόλις δύο ή τρεις φορές το χρόνο).
Με το νέο Νόμο μάλιστα ,θα επιδιωχθεί η περαιτέρω βελτίωση της ποιότητας των διαμεσολαβητών μέσω της αύξησης των ωρών εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης τους και της αυστηροποίησης των προϋποθέσεων για τη δημιουργία Κέντρων Διαμεσολάβησης.
Αυτό όμως που, κατά τη γνώμη του κ. D’Urso, χρειάζεται απαραιτήτως είναι η συνεχής παρακολούθηση του Νόμου και της εφαρμογής του. Για παράδειγμα, όπως τόνισε, η υποχρέωση των δικηγόρων να ενημερώνουν τους εντολείς τους σχετικά με τη Διαμεσολάβηση δεν δούλεψε. Και δεν δούλεψε, γιατί δεν είναι δουλειά των δικηγόρων να «πωλούν » τη Διαμεσολάβηση. Αυτό είναι δουλειά των διαμεσολαβητών και των Κέντρων Διαμεσολάβησης. Η λύση, κατά τη γνώμη του, είναι να πιεστούν τα μέρη να παραστούν στην υποχρεωτική πρώτη συνεδρία και ο Νόμος πρέπει και μπορεί να βοηθήσει στην αλλαγή της νοοτροπίας και στην απόκτηση της απαραίτητης κουλτούρας για την αποδοχή και την εδραίωση της Διαμεσολάβησης.
Τη Διάλεξη παρακολούθησαν, τιμώντας τους διοργανωτές και τον ομιλητή, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών Θεματων της Κεντρικής Επιτροπής Διαμεσολάβησης του Υπουργείου Δικαιοσύνης, κύριος Κυριάκος Οικονόμου και αλλά Μέλη αυτής. Τους ευχαριστούμε θερμά για την παρουσία τους.
Άλλη μια φορά, ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Leonardo D’Urso και εκ μέρους της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΩN και εκ μέρους του ΟΠΕΜΕΔ, για την τιμή που μας έκανε να μας παρουσιάσει μια τόσο ενδιαφέρουσα και εποικοδομητική Διάλεξη, η οποία διατήρησε αμείωτο το ενδιαφέρον του ακροατηρίου, από την αρχή μέχρι το τέλος.
Προτείνουμε σε όσους συναδέλφους δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν διαδικτυακά τη Διάλεξη, να δουν το σχετικό video, που έχει αναρτηθεί στην σελίδα της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΩΝ στο Facebook.
Αθήνα, 1 Ιουνίου 2021
ΕΕΔ – ΟΠΕΜΕΔ
