Προς το σκοπό της συνολικής και αποτελεσματικής ρύθμισης των οφειλών των ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες αδυνατούν να εξυπηρετήσουν τις συσσωρευθείσες οφειλές τους προς τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, ο Νόμος 4469/2017 εισήγαγε τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών Επιχειρήσεων (Out of the Court Workout – OCW), στόχος του οποίου είναι η επίτευξη συμφωνίας αναδιάρθρωσης των οφειλών μεταξύ της αιτούσας επιχείρησης (οφειλέτη) και των πιστωτών της. Ο Νόμος αφορά επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες και στοχεύει αφενός στην ικανοποίηση των δανειστών και αφετέρου στη διάσωση βιώσιμων επιχειρήσεων και τη διασφάλιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας των οφειλετών.

Η εν λόγω διαδικασία διεξάγεται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα σχεδιασμένη από την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) (αρ. 4 παρ. 2 Ν. 4469/2017) με την υποστήριξη ενός Διαμεσολαβητή, ο οποίος εκτελεί καθήκοντα συντονιστή, αρχίζει με την υποβολή της αίτησης της επιχείρησης – οφειλέτη και ολοκληρώνεται με την υπογραφή της συμφωνίας αναδιάρθρωσης και δυνητικά τη δικαστική επικύρωση αυτής από το αρμόδιο δικαστήριο, εφόσον η διαπραγμάτευση της ρύθμισης των οφειλών μεταξύ του οφειλέτη και των συμμετεχόντων πιστωτών έχει αποβεί επιτυχής.

Στη διαδικασία του Ν. 4469/2017, σύμφωνα με τα παραπάνω, εμπλέκονται διαπιστευμένοι Διαμεσολαβητές, οι οποίοι αναλαμβάνουν το ρόλο του συντονιστή. Αν και πρόκειται για δύο διαφορετικές διαδικασίες, του εξωδικαστικού μηχανισμού και της Διαμεσολάβησης, αυτές αλληλεπιδρούν και εμπλέκονται δημιουργικά με σκοπό αμοιβαία επωφελείς ρεαλιστικές και βιώσιμες λύσεις.

Διαμεσολάβηση:

Η Διαμεσολάβηση είναι μια διαρθρωμένη διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, η οποία γίνεται υπό συνθήκες εμπιστευτικότητας ενώπιον ενός ειδικά εκπαιδευμένου ουδέτερου, ανεξάρτητου και αμερόληπτου τρίτου (του Διαμεσολαβητή), ο οποίος διευθύνει και συντονίζει την διαδικασία, καταλείποντας όμως την εξουσία λήψεως αποφάσεων στα ίδια τα εμπλεκόμενα μέρη. Η τελική απόφαση πρέπει να είναι αποδεκτή από όλα τα μέρη προκειμένου να τα δεσμεύει.

Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών:

Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός αποτελεί μια «υβριδική» διαδικασία Διαμεσολάβησης. Στοχεύει στη διάσωση της επιχείρησης μέσω μιας ευέλικτης διαδικασίας διαπραγμάτευσης, η οποία μπορεί να λάβει χώρα με οποιονδήποτε τρόπο (πχ on line, conference calls, video conference, skype κλπ), αλλά ταυτόχρονα ακολουθεί συγκεκριμένα στάδια και προθεσμίες, αλλά και κανόνες: η απόφαση για τη ρύθμιση λαμβάνεται από την πλειοψηφία (3/5 των συμμετεχόντων) και τους δεσμεύει όλους, στο άρθρο 9 Ν. 4469/2010 θεμελιώνεται η αρχή της μη χειροτέρευσης και η αρχή της σύμμετρης ικανοποίησης.

Διαμεσολαβητής:

Ο ρόλος του Διαμεσολαβητή ως συντονιστή των δύο διαδικασιών είναι πολυσήμαντος: βοηθά τα εμπλεκόμενα μέρη να διαπραγματευτούν μειώνοντας τυχόν μεταξύ τους εμπόδια και εντάσεις και κατευθύνει τα μέρη προς την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων με βάση τις ανάγκες και τα συμφέροντά τους.

Κανόνες Διαμεσολάβησης:

Οι δύο διαδικασίες διέπονται από τους ίδιους κανόνες, ήτοι του αυτοκαθορισμού (τα μέρη δύνανται ελεύθερα να διαμορφώνουν την διαδικασία, το περιεχόμενο και το αποτέλεσμά της), του εκούσιου χαρακτήρα (τα μέρη αποφασίζουν ελεύθερα αν θα συμμετάσχουν στην διαδικασία, καθώς και αν θα αποχωρήσουν σε οποιοδήποτε στάδιο αυτής), της εμπιστευτικότητας (το απόρρητο της διαδικασίας αποτελεί νομική και συμβατική υποχρέωση των μερών) και της αμεροληψίας και αρχής της ίσης μεταχείρισης (τήρηση ίσων αποστάσεων).

Σύμφωνα με στοιχεία Ιανουαρίου 2019 της ΕΓΔΙΧ αθροιστικά:

  • Έχουν ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας της αίτησης πάνω από 500 επιχειρήσεις, ομόρρυθμοι εταίροι, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες.
  • Έχουν υποβληθεί περίπου 500 αιτήσεις από επιχειρήσεις, ομορρύθμους εταίρους, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες.
  • Έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς τη διαδικασία και ρυθμίσει τα χρέη τους με ευνοϊκό τρόπο περίπου 1.400 επιχειρήσεις, ομόρρυθμοι εταίροι, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες, δηλ. περίπου 1 στους 4,5 οφειλέτες που υπέβαλαν αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό, ενώ οι υπόλοιποι βρίσκονται σε διάφορα στάδια της διαδικασίας (π.χ. διαπραγμάτευση με τους πιστωτές).

Τα νέα είναι ενθαρρυντικά! Η Διαμεσολάβηση κερδίζει ολοένα έδαφος και προχωρά!

Κική Δημ. Τσουρού
Δικηγόρος LL.M., Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια